Παντειακά Νέα

Ξανά στο τυπογραφείο. Γνώριμα μέρη, γνωστές φάτσες και ρυθμοί. Κάπου στην Ερεσού, σ’ ένα τυπογραφείο ξεκινήσαμε. Την εποχή που έλιωνε το μέταλλο για να γίνει ένα γράμμα! Μία λέξη, μία πρόταση, μία σελίδα. Πιεστήριο και μετά τα πρώτα φύλλα. Άλλο ένα φύλλο Παντειακών Νέων λοιπόν! Θυμάμαι τον τυπογράφο, τον κυρ-Θύμιο να μας λέει ότι την πρώτη φορά που ήρθαν κάποιοι φοιτητές, να βγάλουν την εφημερίδα μόνοι τους, τους είπε ότι είναι ηρωική πράξη να μπορέσεις να βγάλεις και δεύτερο φύλο. Εμείς «τσιμπήσαμε» και συνεχίσαμε ηρωικά! Η Μαρία Νικόλτσου, στον ALPHA νομίζω σήμερα, είχε γράψει το πρώτο της άρθρο για το κινηματογραφικό τμήμα του Παντείου στα «Παντειακά Νέα». Ο Σωτήρης Βανδώρος συντάκτης στο ΒΗΜΑgazino ήταν η Τρίτη φουρνιά των «Παντειακών Νέων». Εκδότες τότε, Τατίνας Παναγιώτης – Βανδώρος Σωτήρης. Θυμάμαι σε κάποιο φύλλο όταν ο τυπογράφος ανακοίνωνε στο Σωτήρη ότι κάποιο άρθρο του δεν «χωράει» τον ρώτησε με αφορμή το επίθετό του τι είχε ένα μεγάλο φιλόλογο Βανδώρο που του τύπωνε παλαιότερα τα καταπληκτικά φιλολογικά βιβλία του. Κι ο Σωτήρης απάντησε, «Πατέρας μου»! Είχε βρεθεί από σύμπτωση(;) στο ίδιο τυπογραφείο που τύπωνε και ο πατέρας του πρίν πολλά χρόνια.

Ο Μπαταγιάννης Θανάσης, πρώτος εκδότης των «Π.Ν.» παντρεύτηκε τη Λέλα Κατεχάκη που ήταν μέλος της Συντακτικής. Σήμερα ζουν στα Τρίκαλα κι έχουν τρία πανέμορφα παιδιά. Επίσης ο Περικλής Πετούνης (Εν Πλώ), Ο Παπουρτζής Αντώνης (το νυχτωμένο κουνάβι από το «Ινδιάνικο Ωροσκόπιο»),Ο Χιώτης Αντώνης δημοσιογράφος στο Σιγρί, ο Τατίνας Παναγιώτης(παρ΄’ολίγο να μας κάψει με τις επώνυμες αποκαλύψεις του, ο Ζάνης Παναγιώτης( από την αστική μη κερδοσκοπική «Αθηνά»). Εκλήθησαν και αυτοί στο γενικό προσκλητήριο να ξαναβγούν τα «Π.Ν». «Για τα τρία πρώτα τεύχη», είπα σ’ όλους να στηρίξουμε αυτή τη νέα προσπάθεια και μετά θα εξαφανιστούμε. Και πάλι ο καθένας στους ρόλους του.

Μοιάζει σαν προσκλητήριο Παντειακής εγρήγορσης, παλινδρόμηση ή κάτι άλλο;

Στον Κώστα Νικολόπουλο που εμπιστευόμαστε τη συνέχεια τρέφω μεγάλη εκτίμηση για την κινητικότητά του, τις παρεμβάσεις του, την εκτεταμένη αρθρογραφία του, τα blog του. Πήγαινε γυρεύοντας κι αυτός να μπλέξει με τα έντυπα. Kαλά να πάθει! Το ίδιο και ο Σεβάστιαν Κοντοβουνήσιος.

Δεν ξέρω τι να πρωτοθυμηθώ. Τα πάρτυ, τις φωτογραφίες, τα χαμόγελα, τους καθηγητές μας, το κυλικείο, τις εκδρομές, τους έρωτές, τους τσακωμούς, τις συζητήσεις στα αμφιθέατρα, στις συνεδριάσεις των συλλογικών και πανεπιστημιακών οργάνων. Τώρα όλα αυτά άλλαξαν κι ίδια μένουν!

Τα «Π.Ν» άλλαξαν πολλές φορές χέρια και κατάφεραν να κυκλοφορούν στο Πάντειο μέχρι και τον Ιανουάριο του 2003. Ένα χρόνο πριν με την Ματίνα Λαμπράκη (Ψυχολογία) να μας δίνει την σκυτάλη από την τελευταία έκδοση ξεκινήσαμε ξανά με αραιές συζητήσεις, συναντήσεις και ανταλλαγές σκέψεων πάνω σε μία νέα έκδοση των «Π.Ν». Τώρα, ένα χρόνο μετά, ξανακυκλοφορούμε. Φτου μας να μη μας ματιάσετε!

Με ένα μικρό διάλλειμα στο ενδιάμεσο μιας συναρπαστικής πορείας συνεχίζουμε, 18 χρόνια μετά! Το 55ο τεύχος των Π.Ν. έχει όλα εκείνα τα ακανόνιστα χαρακτηριστικά, το άγχος και το στρες της πρώτης φοράς. Έχει το παράξενο μίας χειρονομίας που πάει να γεφυρώσει ένα χρονικό χάσμα ανάμεσα στο πριν και το τώρα της παρουσίας μας. Έχει όλη τη θεατρικότητα της στιγμής: οι πρωταγωνιστές με τα μολύβια, τα πενάκια, τα laptops, τα CDs και τα σκίτσα ζητούν την προσοχή των θεατών τους ξαναμετρώντας την πειστικότητα του εγχειρήματος και αυτοί καμώνοντας πως συμμετέχουν υπολογίζοντας το κέρδος της επένδυσής τους.

Τα φώτα χαμηλώνουν, μια ήσυχη βουή απλώνεται...

Ζούμε το απαράμιλλο προνόμιο να επικοινωνούμε έντυπα σε μια ηλεκτρονική εποχή. Να επικοινωνούμε χάρι στο λόγο, και ταυτόχρονα, ο ίδιος ο λόγος, να απαλλοτριώνει οριστικά μέσα από τις δεσμεύσεις του ότι θα μπορούσαμε να εννοούμε σαν ελευθερία. Ο λόγος εγκαθιστά τον ελαστικό ίσως αλλά απαβίαστο χώρο του εντός του οποίου κινούμαστε και αναγνωρίζουμε την κίνησή μας. Οι λέξεις μας ταξιδεύουν αλλά και μας φυλακίζουν οριστικά μες τα σημαινόμενα εκτοπίζοντας απoχρώσες ενδείξεις...

Οι λέξεις μας σ’αυτό το έντυπο και στα επόμενα είναι οι ανοκλήρωτες προσπάθειες να μιλήσουμε για κάτι που δεν μπόρεσε ποτέ να ειπωθεί. Τους βιωματικούς χώρους μας. Τις μικρές βουτιές μας στο βιόκοσμο του Παντείου, τις κοινωνικές και πολιτισμικές μας μνήμες, τις συναντήσεις μας και τους τόπους του όπου παράγεται επιστημονική γνώση, πολιτική συνείδηση, επικοινωνία...

Αναμφίβολα το σκηνικό είναι καλά στημένο και οι χοροί καλά κρατούν. Δεν ερχόμαστε σε α λα καρτ συναντήσεις αλλά απρόσκλητοι σε έναν οικείο χώρο ο οποίος μας νοηματοδοτεί και τον νοηματοδοτόυμε! Θέλουμε να μιλήσουμε, θέλουμε να γελάσουμε, θέλουμε να αφουγκραστούμε τις μικρές ιστορίες μας. Στο τέλος είμαστε σίγουροι θα έχουμε αλλάξει όπως όλα γύρω μας εκτός αυτά πού γράφηκαν για μας. Μήπως ζούμε για να κρυβόμαστε πίσω από λέξεις ή για να παίζουμε με αυτές;
Μ.Σ.

Ήταν φθινόπωρο του ’88, Νοέμβρης όταν οι φοιτητές του τμήματος Δημόσιας Διοίκησης, πραγματοποίησαν την Τμηματική τους Συνέλευση[1]. Επηρεασμένοι από την κατάληψη της άνοιξης, των Κοινωνιολόγων, δηλαδή των φοιτητών του τμήματος, θέλησαν κι αυτοί να οδηγήσουν το τμήμα σε κατάληψη. Τα πράγματα όμως δεν πήγαν όπως τα περίμεναν και ως εναλλακτική λύση αποφάσισαν να εκτονώσουν την επαναστατική τους θέληση εκδίδοντας μία εφημερίδα που θα μιλούσε για τα προβλήματα τους.

Έτσι τον Ιανουάριο του 1988 γεννήθηκαν τα Παντειακά Νέα. Με εκδότη τον Μπαταγιάννη Θανάση και τον Περικλή Πετούνη και μια πολλά υποσχόμενη Συντακτική Επιτροπή ξεκίνησαν την εκδοτική τους προσπάθεια στο άγνωστο. Τώρα κοιτώντας τα φύλλα με τα κίτρινα του χρόνου κι ανακαλώντας σκέψεις και μνήμες θεωρώ πως αυτή η μικρή προσπάθεια για τον έντυπο λόγο ήταν αποτέλεσμα των φραγμένων δρόμων για την πολιτική σε πολλούς νέους από τη γενιά μας. Οι παλαιότεροι μας είχαν κλείσει το δρόμο. Η πολιτική ήταν επάγγελμα κι όχι φυσική απόρροια μιας δράσης στο κοινωνικό επίπεδο. Κάποιοι επενδύουν,μεταβιβάζουν κληρονομικώ δικαίω τα τιμάρια του εκλογικού σώματος κλπ. Χρόνια πολλά αργότερα οι επιβιώσαντες πια «ενεργοί» φοιτητές – πολίτες ασχολούνται με τις ίδιες παλιές καλές συνήθειες: Μ.Μ.Ε., διαφήμιση, συνδικαλισμό.

Τα «Π.Ν.» όλα αυτά α χρόνια αν κέρδισαν κάτι ήταν να είναι ανεξάρτητα( εκτός διαλλειμάτων, συμβαίνει και στις καλύτερες οικογένειες) από καθηγητές, παρατάξεις, κόμματα. Προσπάθησαν να είναι φοιτητικά, αντικειμενικά και αυτοδύναμα. Τώρα ξανά στο νέο μας ξεκίνημα το στοίχημα είναι το ίδιο.

[1] Από το 1984 οπότε και δημιουργούνται τα τρία πρώτα τμήματα της Σχολής εκτός από τη Γενική Συνέλευση του Συλλόγου υπήρχαν και οι Τμηματικές Συνελεύσεις που συγκαλούσαν οι αντίστοιχες Τμηματικές Επιτροπές

Η δεκαετία του 80 φαντάζει ήδη πολύ μακρινή για τους σημερινούς συναδέλφους μιας και τότε γεννήθηκαν! Οι καταστάσεις πιο primitive,οι αντιπαραθέσεις στο αμφιθέατρο πιο επικές με μορφές που σήμερα διακρίνονται στα δελτία ειδήσεων, στις δημοσιογραφικές ανταποκρίσεις, στις διαφορές εκπομπές, πρωινές μεταμεσονύκτιες κλπ, στα παράθυρα, σε πολιτικές ομάδες και κινήσεις! Πρυτάνεις: Μαργκοπούλου, Κοντογιώργης, Κώνστας. Το σημερινό ερειπωμένο ξενοδοχείο του ανισόπεδου κόμβου ήταν το παλαιό ξενοδοχείο SIRENE το οποίο στη δεκαετία αυτή γίνεται φοιτητική εστία. Και μια λεπτομέρεια ,αρχές της δεκαετίας ‘80 δεν υπήρχε ανισόπεδος κόμβος!

Ψηφίζεται ο Νόμος Πλαίσιο επιτέλους μιας και καταργούσε την έδρα του καθηγητή και τον καταραμένο από το φ.κ. Νόμο 815. Στα αμφιθέατρα μόλις είχε φύγει ο Γιάννης Νικολάου(ΠΑΣΠ), ο Καραγιανίδης (πρότυπο της ΚΝΕ τότε, άνοιξε διαφημιστική εταιρία αργότερα) νέοι συνδικαλιστικοί αστέρες παρήλαυναν. Ο Μαχαίρας, ο Ριζάς, ο Νίκος Χατζηνικολάου από την ΔΑΠ. Ο Θωμόπουλος Βασίλης, η αφεντιά μου, ο Νικολάου Δημήτρης από την ΠΑΣΠ. Ο ΝίκοςΤσιγόνιας, η Θεοδώρα Σταθούλια , ο Μαργαρίτης, ο Πάνος Σαμούρης από τον Δημοκρατικό Αγώνα. Ο Διονύσης Ελευθεράτος (τελευταίος πρόεδρος του συλλόγου φοιτητών πριν την μπαχαλοποίηση), ο Γιάννης Φωτούλας, ο Γιάννης Κρίκας από την Πανσπουδαστική. Ο Ακης Κατσούλας ,ο Σπύρος Σακελλαρόπουλος από τις Συσπειρώσεις. Το φ.κ περνάει κρίση. Οι καλές εποχές περνούν η Ε.Φ.Ε.Ε. διαλύεται και το τέλος της δεκαετίας βρίσκει το Δ.Σ. χωρίς προεδρείο.

Η κατάληψη του τμήματος Κοινωνιολογίας πάντως υπήρξε ιστορική μιας και κράτησε τρεις μήνες (Μάρτιος-Ιούνιος 87). Το 1989 η αλλαγή του σκηνικού στην Ανατολική Ευρώπη επηρέασε και πολλά άλλα πράγματα. Οι αρχές της δεκαετίας του ΄90 δεν θύμιζαν σε τίποτα τις αρχές της δεκαετίας του ΄80.Ολα ήταν διαφορετικά. Η κρίση είχε εγκατασταθεί μόνιμα στο φ.κ και τα πρώτα παθολογικά φαινόμενα του Νόμου-Πλαίσιου έκαναν την εμφάνισή τους.

Το 1984 λειτουργούν τα πρώτα Τμήματα της Παντείου Σχολής ακόμη. Τμήμα Κοινωνιολογίας, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σπουδών, Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης και το άτυπο Τμήμα Δικαίου. Φυσικά το 90% των φοιτητών της Σχολής αφού παρεχόταν το δικαίωμα επιλογής ενεγράφησαν στο Τμήμα Κοινωνιολογίας! Επαγγελματική προοπτική βλέπετε! Τώρα τι επαγγελματική προοπτική ήταν αυτή που προέκυψε για το σύνολο των κοινωνιολόγων είναι άλλου παπά ευαγγέλιο! Την δεκαετία αυτή η Πάντειος Σχολή μετονομάζεται σε Πάντειο Πανεπιστήμιο. Έκτοτε κάθε φορά που μάλωναν οι καθηγητές μας γινόταν κι ένα Τμήμα. Κοιτάτε τώρα πόσα έγιναν!

ΠΑΝΤΕΙΟΣ 20 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ

Στην εικοσαετία που πέρασε η ΠΑΝΤΕΙΟΣ ΑΝΩΤΑΤΗ ΣΧΟΛΗ ΠΟΛΙΤΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ «άλλαξε φύλλο», αφού από θυληκού έγινε ουδετέρου γένους: το ΠΑΝΤΕΙΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ, αποτελούμενο από οχτώ ανεξάρτητα προπτυχιακά και δύο μεταπτυχιακά τμήματα σπουδών. Η εξέλιξη αυτή είναι κατ’ αρχήν θετική , χωρίς να σημαίνει ότι δεν θα μπορούσε να ήταν καλύτερη . Στα προπτυχιακά τμήματα περιλαμβάνονται , εκτός από τα τρία προϋπάρχοντα : Πολιτικής επιστήμης & Ιστορίας , Δημόσιας Διοίκησης , Κοινωνιολογίας και τέσσερα νέα τμήματα : Επικοινωνίας,Μέσων & Πολιτισμού , Ψυχολογίας , Κοινωνικής Πολιτικής & Κοινωνικής Ανθρωπολογίας , Οικονομικής & Περιφερειακής Ανάπτυξης , Διεθνών & Ευρωπαϊκών Σπουδών ( δεν υπολογίζω το γενικό τμήμα Δικαίου , επειδή δεν έχει δυνατότητα χορήγησης πτυχίου ).

Μια πρώτη εξέταση της ονοματολογίας των τμημάτων δείχνει την πλήρη απουσία του κλάδου των Οικονομικών επιστημών και της Διοίκησης επιχειρήσεων (managment) , που αποτελεί έναν ανερχόμενο τομέα με υψηλές προοπτικές απασχόλησης . Στο διάστημα που η Πάντειος ήταν σχολή πολιτικών επιστημών αυτό ήταν ανεκτό . Ένα πανεπιστήμιο Κοινωνικών επιστημών , όμως , δεν μπορεί να μη διαθέτει οικονομικό τμήμα. Τα υφιστάμενα τμήματα θα μπορούσαν να χωρισθούν σε τρεις κατηγορίες : α) σε παραδοσιακά τμήματα συμβατά με τον χαρακτήρα της σχολής (Πολιτικής Επιστήμης, Κοινωνιολογίας) β) δυναμικά τμήματα προσανατολισμένα στη σύγχρονη εξέλιξη της κοινωνίας ( ΜΜΕ , Ψυχολογίας , Ευρωπαϊκών Σπουδών) , γ) τμήματα με αβέβαιο μέλλον ή υπερβολική εξειδίκευση για προπτυχιακά τμήματα ( Δημόσιας Διοίκησης , Περιφερειακής Ανάπτυξης , Κοινωνικής Ανθρωπολογίας) .

Η εξέλιξη των τμημάτων της Παντείου ήταν ανάλογη με την αντίστοιχη των υπολοίπων ΑΕΙ της χώρας μας . Κύρια χαρακτηριστικά ήταν : η αθρόα και απρογραμμάτιστη ίδρυση πανεπιστημιακών τμημάτων σε όλο το μήκος και πλάτος της ελληνικής επικράτειας . Δεν υπάρχει , σχεδόν , πρωτεύουσα νομού χωρίς τμήμα ΑΕΙ και μάλιστα με παγκόσμια πρωτοτυπία στην εξειδίκευση και την ονοματολογία των διαφόρων τμημάτων . Η εξέλιξη αυτή δεν στηρίχθηκε σε μία ολοκληρωμένη έρευνα γύρω από τις ανάγκες της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας , αλλά περισσότερο στην εξυπηρέτηση των αιτημάτων των τοπικών κοινωνιών . Δεν είναι υπερβολή αν πούμε ότι πολλές φορές οι νομάρχες και οι τοπικοί βο(υ)λευτές αποφάσιζαν ποια τμήματα θα δημιουργηθούν και πως θα κατανεμηθούν στις διάφορες πόλεις , με την ανοχή του εκάστοτε Υπουργού Παιδείας . Ακόμη και σε μία ξεπερασμένη αντίληψη περιφερειακής ανάπτυξης , αφού η δημιουργία πανεπιστημιακών τμημάτων σε πόλεις χωρίς καμμία υποδομή –κτιριακή , εκπαιδευτικό προσωπικό , βιβλιοθήκες , εργαστήρια , φοιτητικές εστίες – δεν αναβαθμίζει την περιφέρεια ,ενώ υποβαθμίζει την ποιότητα των παρεχόμενων σπουδών (άλλη μία παγκόσμια πρωτοτυπία) . Γιατί άραγε κανένας τοπικός παράγοντας δεν απαίτησε από την πολιτεία τη δημιουργία ενός πολιτιστικού φορέα (π.χ. ενός Περειφερειακού θεάτρου , μιάς Συμφωνικής Ορχήστρας ) , ενός ερευνητικού ινστιτούτου ή ακόμη καλύτερη ένα κέντρο αναδιάρθρωσης και προώθησης νέων καλλιεργειών στην αγροτική περιφέρεια ;

Εξετάζοντας ένα προς ένα το κάθε τμήμα της Παντείου θα ξεκινήσω από το πιο παληό – που χαρακτήριζε το συγκεκριμένο Ανώτατο ίδρυμα επί δεκαετίες : Το τμήμα Πολιτικής Επιστήμης ήταν εκείνο που μονοπωλούσε το ενδιαφέρον των σπουδαστών για το συγκεκριμένο επιστημονικό πεδίο ( μαζί με το αντίστοιχο τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών) . Σήμερα εξακολουθεί να διατηρεί την αίγλη του βιώνοντας παράλληλα ένα ποσοστό απαξίωσης που έχουν όλοι οι θεωρητικοί κλάδοι εξαιτίας της δυσχερούς επαγγελματικής αποκατάστασης αλλά και της προτίμησης στους τεχνολογικούς κλάδους . Τα ίδια θα μπορούσαν να ειπωθούν για το τμήμα Κοινωνιολογίας , το οποίο ήταν το πρώτο που δημιουργήθηκε στην Ελλάδα . Πλήγμα για το σχετικό τμήμα υπήρξε η αφαίρεση του μαθήματος της Κοινωνιολογίας από τις Πανελλαδικές εξετάσεις ( κάτι που θα έπρεπε να αναμένουν οι φορείς του τμήματος δεδομένου ότι ήταν χρόνιο αίτημα του Οικονομικού Επιμελητηρίου ). Βέβαια το μάθημα της Κοινωνιολογίας θα μπορούσε κάλλιστα να επανέλθει στο τωρινό σύστημα των 6 πανελλαδικώς εξεταζομένων μαθημάτων στη θέση των Λογοτεχνικών Κειμένων ή της Ιστορίας γενικής παιδείας της 1^ης κατεύθυνσης ή στη θέση της Οργάνωσης & Διοίκησης Επιχειρήσεων της 5^ης κατεύθυνσης . Ακόμη οι υπεύθυνοι των παραπάνω τμημάτων μπορούν να ζητήσουν από το Υπουργείο Παιδείας τη διδασκαλία αρκετών μαθημάτων της Μέσης Εκπαίδευσης , όπως : Αρχές Κοιωνιολογίας, Κοινωνική & Πολιτική Αγωγή , Πολιτειακοί Θεσμοί , Αρχές Δικαίου . Τα μαθήματα αυτά διδάσκονται από τους - εντελώς ακατάλληλους για τη διδασκαλία τους – φιλολόγους και δυστυχώς υποβαθμίζονται .

Επί πλέον δεν μπορώ να αντιληφθώ τη χρησιμότητα του μαθήματος των Λατινικών , ώστε να εξετάζεται σα βασικό μάθημα της Θεωρητικής κατεύθυνσης . Οι μισοί και πλέον υποψήφιοι της κατεύθυνσης επιλέγουν τμήματα Ψυχολογίας , Κοινωνιολογίας , Πολιτικών Επιστημών , Παιδαγωγικά ή τμήματα Θεάτρου και Κινηματογράφου . Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μαθήματα όπως η Κοινωνιολογία ή οι Αρχές Πολιτικής Επιστήμης έχουν περιισσότερη συνάφεια με τις αναφερθείσες σχολές (για τον ίδιο λόγο , άλλωστε , προτιμήθηκαν οι Αρχές Οικονομικής Θεωρίας σαν βασικό μάθημα της 5^ης κατεύθυνσης ) . Μια τέτοια επιλογή θα βοηθούσε τους υποψηφίους να αναπτύξουν την κριτική τους ικανότητα και να αποκτήσουν ευρύτητα στη σκέψη τους . Παράλληλα θα δημιουργούσε αρκετές θέσεις απασχόλησης για τους αποφοίτους των σχετικών τμημάτων .

Το τμήμα Ψυχολογίας είναι από τα δυναμικότερα του Παντείου , το καλύτερο , ίσως , στη χώρα μας – όπως δείχνουν και οι προτιμήσεις των υποψηφίων . Αν ληφθεί υπόψιν ότι είναι ένα , σχετικά , νέο τμήμα και μάλιστα σε μια σχολή χωρίς παράδοση σ’ αυτό το επιστημονικό αντικείμενο , τότε η μέχρι σήμερα λειτουργία του – όπως και οι τομείς και κατευθύνσεις που διαθέτει – αποτελούν μεγάλη επιτυχία . Ίσως , σε μία μελλοντική επέκταση του πανεπιστημίου να ήταν σκόπιμη η συμπλήρωσή του με ένα τμήμα Παιδαγωγικών , το οποίο θα μπορούσε να συνδέσει και τα υπόλοιπα τμήματα με τον κλάδο της Εκπαίδευσης .

Το τμήμα Δημόσιας Διοίκησης αποτελεί , χωρίς αμφιβολία , το «όνειδος» του Πανεπιστημίου. Ένα τμήμα που έχει «ξεχαστεί» στη δεκαετία του 60 , όπου χρησίμευε – σαν κατεύθυνση του 4^ου έτους της τότε σχολής – για την επιμόρφωση των δημοσίων υπαλλήλων (δεδομένου ότι πολλοί απόφοιτοι της Παντείου καταυθύνονταν στο Δημόσιο τομέα) . Σήμερα , όμως , την αποστολή αυτή έχει αναλάβει το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης με το Ινστιτούτο Διαρκούς Επιμόρφωσης .Το τμήμα αυτό δεν έχει κανένα γνωστικό ή επιστημονικό αντικείμενο . Πουθενά ανά τον κόσμο – με εξαίρεση το Πανεπιστήμιο Κύπρου- δεν υπάρχει προπτυχιακό τμήμα Δημόσιας Διοίκησης ( σε ποιο αντικείμενο θα κάνει μεταπτυχιακές σπουδές ένα απόφοιτος αυτού του τμήματος ; ) . Ποια μπορεί να είναι η αποστολή του πέρα από το «βόλεμα» ενός ετερόκλητου πλήθους καθηγητών πληροφρικής , οικονομίας , λογιστικής , συνταγματικού δικαίου ; Παράλληλα εξαπατούνται οι φοιτητές και οι οικογένειές τους , καθώς το πτυχίο αυτό δεν τους εξασφαλίζει κανένα πλεονέκτημα για το διορισμό στο δημόσιο τομέα (πχ κάποια επιπλέον μόρια ) σε σχέση με πτυχιούχους άλλων σχολών . Αντίθετα μειονεκτούν , απέναντι στους αποφοίτους οικονομικών σχολών , στη διεκδίκηση μιάς θέσης του ιδιωτικού τομέα ( η εγγραφή στο Οικονομικό Επιμέλητήριο δεν αρκεί ) . Μεγάλη ευθύνη έχει και το Υπουργείο Παιδείας , που επιτρέπει τη λειτουργία ανάλογων τμημάτων .

Σε μια εποχή που ζητείται αύξηση των δαπανών για την παιδεία παραβλέπουμε ότι ένα μέρος των διαθεσίμων κονδυλίων κατασπαταλούνται σε τμήματα δίχως αντικείμενο. Επί δεκαετίες οι φορείς τμήματος αλλά και της σχολής απέτυχαν να το μετατρέψουν σε Οικονομικό ή τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων , ενώ έχουν δημιοργηθεί ανάλογα τμήματα σε περιφερειακά ΑΕΙ . Άραγε φοβήθηκαν την αντίδραση των Οικονομικών σχολών της Αθήνας ή μήπως την εσωτερική αντίδραση κάποιων καθηγητών που δεν θα είχαν θέση σ’ ένα τέτοιο τμήμα ; Και αν κάποια στιγμή το Οικονομικό Πανεπιστήμιο ( ή το αντίστοιχο του Πειραιά ) αποφασίσει τη δημιουργία τμημάτων Κοινωνιολγίας ή Πολιτικών Επιστημών υπάρχει περίπτωση να τους εμποδίσει το Πάντειον ; Η μετονομασία και η αποσαφίνηση του γνωστικού αντικειμένου είναι αναγκαία γιά την ποιοτική αναβάθμιση του τμήματος αυτού . Θα πρέπει να αναλάβουν σχετική πρωτοβουλία και οι φοιτητές , αφού οι καθηγητές παραμένουν αδρανείς επί δεκαετίες ..

Τα τμήματα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας , Περιφερειακής Ανάπτυξης , έχουν ενδιαφέρον αλλά αρκετά εξειδικευμένο γνωστικό αντικείμενο με αποτέλεσμα να περιορίζουν τις δυνατότητες επαγγελματικής απορρόφησης των πτυχιούχων . Η άποψή μου είναι ότι τα παραπάνω τμήματα θα έπρεπε να είναι μεταπτυχιακά . Στο προπτυχιακό επίπεδο είναι προτιμότερο οι φοιτητές να διδάσκονται τις γενικές αρχές ενός επιστημονικού πεδίου (πχ Κοινωνιολογία,Ψυχολογία,Οικονομία) , ώστε να έχουν ευρύτερο πνευματικό ορίζοντα αλλά και δυνατότητα εξειδίκευσης μετά τη λήψη του πτυχίου . Άλλωστε η πολύ μεγάλη εξειδίκευση καθιστά ακόμη πιο δύσκολη την εξεύρεση επαγγέλματος σε μια χώρα , με περιορισμένη ερευνητική δραστηριότητα και κοινωνική πολιτική . Σκεφθείτε , για παράδειγμα , πόσοι περιφερειολόγοι μπορούν να απορροφηθούν στους 50 νομούς και 10 περιφέρειες που διαθέτει η χώρα μας , όταν , ήδη , λειτουργούν 3 προπτυχιακά (100 - 200 φοιτητές το καθένα) και 1 μεταπτυχιακό τμήμα Περιφ. Ανάπτυξης . Δεν θα ήταν ορθώτερο για κάποιον σπουδαστή να διαθέτει πτυχίο Οικονομολόγου και μεταπτυχιακό Περιφερειολόγου ;

Αφήνοντας τελευταίο το τμήμα Επικοινωνίας ,Μέσων & Πολιτισμού , που όπως φανερώνει και ο τίτλος , το αντικείμενο του τμήματος εκτείνεται πολύ πιο πέρα από ότι τα κλασσικά τμήματα Δημοσιογραφίας των υπολοίπων Πανεπιστημίων . Μάλιστα , στους σκοπούς του τμήματος περιλαμβάνονται οι Δημόσιες σχέσεις και το Μάρκετινγκ - δύο κλάδοι με υψηλή ζήτηση στην εποχή μας . Θα ήταν σκόπιμο να συζητηθεί η δυνατότητα δημιουργίας ξεχωριστού τμήματος Δημοσίων Σχέσεων και Μάρκετινγκ , αν όχι σε προπτυχιακό τουλάχιστον σε μεταπτυχιακό επίπεδο ( με συνεργασία του τμήματος Επικοινωνίας και του τομέα Οικονομίας ) . Βέβαια ένα τέτοιο τμήμα προϋποθέτει υποδομή σε μαθήματα Στατιστικής και Μάνατζμεντ που λείπουν από το πρόγραμμα του Πανεπιστημίου (οι λόγοι αναφέρθηκαν εκτενώς πιο πάνω) . Τέλος , θα άξιζε να συγχαρούμε τους δημιουργούς της εξαιρετικής σε ποιότητα και ενδιαφέρον ιστοσελίδας των φοιτητών του τμήματος Επικοινωνίας (www.papaki.panteion.gr). Η πρωτοτυπία αλλά και η εκτενής ανάλυση των θεμάτων από τους φοιτητές δεν έχει να ζηλέψει τίποτε – ίσως και να ξεπερνά – τις αντίστοιχες γνωστών «αστέρων» της δημοσιογραφίας .

Ένα τελευταίο θέμα , που αναφέρεται στο σύνολο του Παντείου , είναι η κτιριακή υποδομή η οποία έχει αυξηθεί σε ποσότητα αλλά και ποιότητα σε σχέση με το παρελθόν . Όμως , η δημιουργία νέων τμημάτων και οι αυξανόμενες απαιτήσεις των σπουδών σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο απαιτούν περισσότερες αίθουσες , κοινόχρηστους και βοηθητικούς χώρους , οι οποίοι είναι δύσκολο να βρεθούν στην πυκνοκατοικηιμένη , κεντρική περιοχή που βρίσκεται σήμερα η σχολή . Οι φορείς της Πανεπιστημίου θα πρέπει να μελετήσουν αν υπάρχει η δυνατότητα ενοικίασης πρόσθετων κτιρίων στις γύρω περιοχές , διαφορετικά θα πρέπει να αρχίσουν να σκέπτονται μια πιθανή μετεγκατάσταση της σχολής σ’ ένα νέο χώρο μακριά από το κέντρο της Αθήνας (όπως συμβαίνει με το Μετσόβιο Πολυτεχνείο , τα τμήματα , του οποίου , λειτουργούν στην Πολυτεχνειούπολη Ζωγράφου) . Άλλωστε με την πάροδο του χρόνου είναι πιθανόν οι σημερινές εγκαταστάσεις της Λεωφ. Συγγρού να κριθούν ανεπαρκείς , όπως έχει συμβεί και με άλλα Α.Ε.Ι. που λειτουργούσαν στο κέντρο της Αθήνας .

Ηello boys and girls! Μετά την (άκρως εξαντλητική θα έλεγα) διπλή εξεταστική του Σεπτεμβρίου και μετά τις καταλήψεις πίσω στα πανεπιστημιακά έδρανα τώρα, που… όπως και να το κάνουμε έχουν κι αυτά τα ωραία τους. Αλλά επειδή η πολλή δουλειά τρώει τον αφέντη και χρειάζεται να «ξελαμπικάρουμε» και λίγο βρε παιδάκι μου για να αποδώσουμε τα μέγιστα, σας έχω πολλές μουσικές προτάσεις που μπορούν να κάνουν το χειμώνα μας πιο διασκεδαστικό… αρκεί βεβαία να βάλουμε κι εμείς λίγο το χεράκι μας! Πριν όμως μπούμε στο «ψητό», μια σύντομη αναφορά στο καλοκαιράκι…

Τα μουσικά δρώμενα του φετινού καλοκαιριού, λοιπόν, έστω και με αρκετές ελλείψεις, απέδειξαν για άλλη μια φορά ότι μπορούν να συναγωνιστούν τα αντίστοιχα στις Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες αρκεί να υπάρχουν οι κατάλληλες πρωτοβουλίες και -ακόμη πιο σημαντικό- το κοινό που θα τις υποστηρίξει. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα festivals Eject, Synch και τέλος, το Μama Africa, ένα πρωτοποριακό μουσικό και πολιτιστικό γεγονός που μας έφερε έστω και για δύο μέρες πιο κοντά στην Αφρικανική κουλτούρα με african reggae και ethnic ήχους και γεύσεις. Πέραν των ανωτέρω, ιδιαίτερη μνεία απαιτεί η Ευρωπαϊκή Γιορτή της Μουσικής, ένας θεσμός που από το 1985 εξαπλώθηκε έξω από τα γαλλικά σύνορα, και μάλιστα η Αθήνα είναι η πρώτη πόλη εκτός Γαλλίας στην οποία πραγματοποιήθηκε η Γιορτή.

Όλα αυτά τα μουσικά events θα πάρουν σε λίγο τη θέση τους στο συρτάρι των καλοκαιρινών αναμνήσεων. Οι διακοπές τώρα τελείωσαν αλλά σίγουρα οι ωραίες στιγμές όχι... γι’αυτό κι εμείς ατενίζουμε πλέον στο χειμώνα και σας προτείνουμε κάποια clubs και επερχόμενες συναυλίες που πιστεύουμε ότι θα αξίζουν την παρουσία μας! Ειδικότερα:

Α! και προσοχή party animals μην πάρουν τα μυαλά σας αέρα και αρχίσετε να παραμελείτε τις ακαδημαϊκές σας υποχρεώσεις, γιατί θέλουμε πάντα να διαπρέπετε…

Τα λέμε πάλι στο επόμενο τεύχος, με ακόμη πιο χειμερινά μουσικά νέα. Μέχρι τότε «Carpe Diem», αλλά και τη νύχτα! Ξέρετε εσεις...

MASTER στη Μεγάλη Βρετανία

Όσοι από εσάς επιλέξετε να ακολουθήσετε μεταπτυχιακές σπουδές, μετά την ολοκλήρωση του πτυχίου σας στο Πάντειο, η Μεγάλη Βρετανία σίγουρα αποτελεί μία πολύ ελκυστική επιλογή. Ως απόφοιτος πλέον του Πανεπιστημίου, θα καταθέσω εδώ την άποψή μου για τις σπουδές στη Μεγάλη Βρετανία, μιάς και αυτή τη χώρα επέλεξα να για συνεχίσω τις σπουδές μου.

Τα πανεπιστήμια της Αγγλίας, της Σκωτίας και της Ουαλίας προσφέρουν μία ευρεία γκάμα επιλογών για μεταπτυχιακές σπουδές. Με εφόδιο το πτυχίο σας από το Πάντειο, το οποίο ως πτυχίο κοινωνικών επιστημών αποτελεί μία ικανοποιητική έως πολύ καλή προϋπόθεση εισαγωγής, μπορείτε να βρείτε μεταπτυχιακά προγράμματα που να σας προσφέρουν εξειδίκευση σε αυτό που σπουδάζετε ήδη ή να σας διευρύνουν τους επιστημονικούς ορίζοντες μέσα από Masters που συνδυάζουν τις κοινωνικές επιστήμες με την ιστορία, το δίκαιο και τα οικονομικά. Ωστόσο χρειάζεται προσοχή στα πανεπιστήμια. Κατά την γνώμη μου, στην Βρετανία είναι πολύ λίγα τα πανεπιστήμια τα οποία ανταποκρίνονται στα κριτήρια του λεγόμενου «καλού πανεπιστημίου». Δηλαδή εκείνου που θα συνδυάζει την αποτελεσματικότητα με την ουσία, το υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης με την επαγγελματική αποκατάσταση. Γι αυτό λοιπόν σας προτείνω να ενημερωθείτε από όλες τις δυνατές πηγές: καθηγητές (αντικειμένου συναφούς με το Master σας) και ερευνητές (τις περισσότερες φορές είναι οι πιο καλά ενημερωμένοι !), καταλόγους αξιολόγησης και βαθμολογίες βρετανικών πανεπιστημίων (ιδίως των Times και του RAE (HERO)), αποφοίτους του εκάστωτε πανεπιστημίου, επαγγελματίες του κλάδου μεταπτυχιακού και διδακτορικούς φοιτητές.

Μετά την επιλογή έρχεται η ώρα των αιτήσεων. Εδώ χρειάζεστε υπομονή και λίγη καλή οργάνωση. Η μεγάλη πλειονότητα των ιδρυμάτων ζητά: 2 συστατικές επιστολές από καθηγητές του πανεπιστημίου (τις οποίες καλό θα ήταν να τις πάρετε όσο γρηγορότερα μπορείτε μιάς και οι περισσότεροι καθηγητές στο Πάντειο τις χορηγούν το νωρίτερο εντός δύο εβδομάδων), μία μεταφρασμένη και επικυρωμένη επίσημη αναλυτική βαθμολογία ( μετάφραση στο Μεταφραστικό Τμήμα του ΥΠΕΞ στο Μοναστηράκι), πτυχίο αγγλικής γλώσσας ( TOEFL/ IELTS ή Proficiency εντός των δύο τελευταίων ετών) και διάφορα άλλα χαρτιά όπως απολυτήριο λυκείου, βεβαίωση σπουδών κα. Όσον αφορά στο βαθμό του πτυχίου σας, η διαβάθμιση αντανακλά και την ποιότητα του βρετανικού ιδρύματος. Δηλαδή τα πιο πρωτοκλασάτα πανεπιστήμια ζητούν περίπου 8, τα πολύ καλά από 7,5 και πάνω και τα υπόλοιπα κυμαίνονται από 6,3 σε 7,4.

· Τη σχέση κόστους και ποιότητας, αφού η Βρετανία είναι ένα πολύ ακριβό μέρος για να ζει κάποιος,

· Την ποιότητα και την αξιολόγηση του τμήματος στο οποίο επιθυμείτε να σπουδάσετε και όχι μόνο το όνομα του Πανεπιστημίου,

· Η στέγαση θα αποτελέσει ένα μεγάλο μέρος των εχόδω σας οπότε εξασφαλίστε την εγκαίρως

· Κάντε τις αιτήσεις σας όσο πιο νωρίς γίνεται. Οι Βρετανοί ακολουθούν την αρχή “first come, first serve”.

Ελπίζω οι παρακάτω διευθύνσεις να σας φανούν χρήσιμες:

Ιράν: Σκληροπυρηνικοί Θρησκευτικοί Επαναστάτες

Εδώ και αρκετό καιρό το Ιράν έχει θέσει σε εφαρμογή ένα πυρηνικό πρόγραμμα, γεγονός που αποτελεί και ένα από τα πιο καυτά διεθνή θέματα. Τα ερωτηματικά που προκύπτουν από αυτήν την εξέλιξη είναι πολλά: Γιατί το Ιράν θέλει να αποκτήσει πυρηνικούς αντιδραστήρες; Τι θα αλλάξει στο περιφερειακό υποσύστημα της Μέσης Ανατολής με την εξέλιξη αυτή; Γιατί αντιδρά τόσο έντονα η διεθνής κοινότητα; Ας προσπαθήσουμε να σκιαγραφήσουμε το σκηνικό.

Το Ιράν αποτελεί μια χώρα πολύ πλούσια σε πετρελαϊκά κοιτάσματα. Ως εκ τούτου το Ιράν δεν έχει ενεργειακό έλλειμμα που να καθιστά απαραίτητους τους πυρηνικούς αντιδραστήρες. Αν και κάποιος μπορεί να ισχυριστεί ότι επιθυμεί να το εξάγει και όχι να το χρησιμοποιεί, το Ιράν φαίνεται να επιδιώκει την ανάδειξή του σε περιφερειακή δύναμη μέσω της πυρηνικής ενέργειας. Άλλωστε, το σκληρό πρόσωπο της θρησκευτικής επανάστασης του Χομεϊνί έχει εδώ και χρόνια αρχίζει να ξεθωριάζει. Η νέα «κοσμική» Ιρανική ηγεσία προσπαθεί να βρει ένα νέο μέσο για να ηγηθεί της παναραβικής ιδέας. Η παναραβική ιδέα είναι ένα θέμα που δύσκολα μπορεί να χειριστεί το Ιράν λόγω του ότι το μουσουλμανικό δόγμα που ασπάζεται η πλειοψηφία των Αράβων είναι το σουνιτικό, ενώ οι Ιρανοί είναι σιίτες και δεν ανήκουν στην ίδια εθνοτική ομάδα με τους Άραβες. Οπότε, προσπαθούν να εντάξουν την πυρηνική ενέργεια στην προσπάθεια να συσπειρώσουν το αραβικό κίνημα με βάση αναφοράς το μουσουλμανικό Ιράν.

Το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν επηρεάζει και επηρεάζεται από την περιφέρειά του. Το παλαιστινιακό και κυρίως η έντονη διαμάχη του συνόλου των Αράβων με το Ισραήλ, ο πρόσφατος πόλεμος στο Λίβανο και η αμερικανική επέμβαση στο Ιράκ έχουν ενδυναμώσει τη θέση του Ιράν στην περιφέρεια της Μέσης Ανατολής. Είναι ένα οικονομικά ισχυρό κράτος με αυτάρκεια πόρων, βαθύτατα μουσουλμανικό που ανταποκρίνεται και στο κοινό αίσθημα του αντιαμερικανισμού. Το πυρηνικό του πρόγραμμα χρησιμοποιείται από την ηγεσία του σε ρητορικό επίπεδο, ως κυριαρχικό δικαίωμα των Αράβων κόντρα στις απαιτήσεις της Δύσης. Πιο πρακτικά, πέρα από την ανάδειξή του σε περιφερειακή δύναμη το Ιράν επιδιώκει να σπάσει το πυρηνικό μονοπώλιο του Ισραήλ στην περιοχή και ουσιαστικά τη δυνατότητά του να λαμβάνει μονομερείς αποφάσεις χρήσης στρατιωτικής βίας, όπως πρόσφατα στο Λίβανο.

Η Μέση Ανατολή είναι η περιοχή του πλανήτη που ενδιαφέρει περισσότερο για τους γνωστούς πετρελαϊκούς λόγους. Η.Π.Α., Ε,Ε,, Ρωσία και Κίνα, για διαφορετικούς λόγους ο καθένας, θέλουν να έχουν τον πρώτο λόγο στην περιοχή. Οι Η.Π.Α. επειδή μέσω των κοιτασμάτων της Μέσης Ανατολής επιδιώκει τη συνέχεια της ηγεμονίας της. Η Ε.Ε. προσπαθεί να εξασφαλίσει όλο και περισσότερο πετρέλαιο για τη βιομηχανία της. Η Ρωσία εμπλέκεται καθώς στοχεύει να τροφοδοτεί η ίδια με ενεργειακούς πόρους την Ευρώπη (και τα κράτη της Μέσης Ανατολής με πολεμικό υλικό). Η Κίνα διεισδύει για να τροφοδοτεί την αναπτυσσόμενη βιομηχανία της. Σε αυτούς πρέπει να προσθέσουμε τον IAEA (Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας) που είναι ο θεματοφύλακας της ειρηνικής χρήσης της ατομικής ενέργειας. Όσον αφορά το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, οι Η.Π.Α. (και η Μεγάλη Βρετανία) αντιτίθενται έντονα γιατί ο έχων πυρηνικά θέλει να τα μοιράζεται με τους συμμάχους του και μόνο και μάλιστα τους πιο πιστούς από αυτούς. Η Γαλλία, η Γερμανία και η Ρωσία από τη μία στοχεύουν στο να πουλήσουν τεχνολογία και τεχνογνωσία στο Ιράν για να κατασκευάσει τους αντιδραστήρες του, ενώ από την άλλη δεν επιθυμούν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα για λόγους περιφερειακής και παγκόσμιας σταθερότητας (σ.σ. αντίδραση Η.Π.Α.). Η Κίνα δεν έχει κάποιο άμεσο συμφέρον αλλά εμπλέκεται για να προωθήσει το προφίλ της νέας Μεγάλης Δύναμης.

Όλες οι παραπάνω Δυνάμεις (πέντε Μόνιμα Μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας συν ένα τη Γερμανία) επιδιώκουν την ένταξη του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν στα πλαίσια του ΙΑΕΑ. Έτσι θα εξασφαλιστεί ότι το πρόγραμμα θα είναι ειρηνικό. Το Ιράν φλερτάροντας με την πυρηνική επιλογή θέλει να έχει υπό το δικό του έλεγχο τόσο τις εγκαταστάσεις όσο και τα καύσιμα. Τα καύσιμα είναι αυτά που αν τα διαχειρίζεται το Ιράν κατά το δοκούν μπορεί να χρησιμοποιήσει για παραγωγή όπλων. Στην παρούσα συγκυρία τις διαπραγματεύσεις με το Ιράν έχει αναλάβει ο J. Solana εκ μέρους των 3 της Ε.Ε. που συνομιλεί με τον Larizani, υπεύθυνο του προγράμματος. Το ψήφισμα 1696 του Ο.Η.Ε. που προβλέπει και λήψη μέτρων κατά του Ιράν δεν έχει τεθεί σε εφαρμογή. Στο μεταξύ το Ιράν προχωρά το πρόγραμμα κερδίζοντας χρόνο επιδιώκοντας να φέρει τη διεθνή κοινότητα προ τετελεσμένων γεγονότων.

Το μέλλον είναι δύσκολο να προβλεφθεί. Κυρίως για το ποιος θα υποχωρήσει πρώτος. Κάποτε ένας αμερικάνος δημοσιογράφος είπε ότι «η Μέση Ανατολή είναι καυγάδες με σύνορα». Τι θα γίνει όμως αν στον καυγά αντί να τραβήξουν πιστόλια τραβήξουν βαλλιστικούς πυρηνικούς πυραύλους;

Όπως η Ιρλανδία δεν φημίζεται για το γλυκό της κλίμα, η Κίνα για την χαλαρότητα των κατοίκων της, η Σουηδία για τις άσχημες γυναίκες της, έτσι και η Ελλάδα δεν φημίζεται για τις συναυλίες που διοργανώνονται κάθε τόσο... Και φυσικά πάντα με αδικαιολόγητα υψηλές τιμές (εντάξει βρε παιδιά, μακριά είμαστε αλλά δεν έρχεστε και τρεις μέρες ταξίδι πάνω στο γαϊδούρι), σχεδόν πάντα με κάκιστο ήχο, σε χώρους ακατάλληλους για συναυλίες (εξαίρεση το ανανεωμένο Terra Vibe, στη Μαλακάσα).

Τέλος πάντων, τουλάχιστον τα τελευταία χρόνια έχουμε δει και κάποια αξιόλογα ονόματα. Κι επειδή πρέπει να είμαστε δίκαιοι, φέτος το καλοκαίρι ήταν απ’ τα καλύτερα συναυλιακά καλοκαίρια. Κι άλλωστε πως μπορούσε να συμβεί το αντίθετο αφού ο Ιούνιος ξεκίνησε με μια συναυλία που περιμέναμε πολλά χρόνια... Μιλάω για τους «New Order», οι οποίοι εμφανίστηκαν μπροστά σε ένα κατάμεστο από κόσμο χώρο (ειλικρινά, σαρδελοποίηση άνευ προηγουμένου!), στο πλαίσιο του Eject Festival και μας άφησαν με το στόμα ανοικτό, με ένα φανταστικό live ερμηνεύοντας τραγούδια δικά τους αλλά και κάποια από «Joy Division».

Λίγο πριν είχαμε δει τους «Hooverphonic» και τους «Radio 4» οι μεν με ωραία αλλά αρκετά ατμοσφαιρικά κομμάτια, δεν θα πω μας κοίμισαν αλλά μας χαλάρωσαν πιο πολύ από ότι θα έπρεπε, οι δε έπαιξαν πολύ νωρίς, πριν βραδιάσει (ξενέρωμα) αν και ήταν πολύ καλοί. Στην εσωτερική dance σκηνή, σε ένα μεγάλο χώρο, industrial αισθητικής, ό,τι πρέπει για parties δηλαδή, είδα τις «Marsheaux» και δεν ενθουσιάστηκα με τις δύο ελληνίδες, η αλήθεια είναι, και τον Phil Kieran σε ένα αρκετά δεμένο dj set. Τους υπόλοιπους («Vitalic», «Miss Kittin», James Lavelle) δεν τους είδα, δυστυχώς. Επιφυλάσσομαι!

Το επόμενο μεγάλο event του καλοκαιριού ήταν το Rockwave Festival, σε ένα χώρο ανθρώπινο (επιτέλους) αν και μακριά από την Αθήνα το Terra Vibe Μαλακάσας. Στις 11 Ιουλίου κινήσαμε να δούμε τους «αρχιδούκες» όπως αποκαλούνται οι «Franz Ferdinard» και τι να πω... Μετά από τις σούπερ εμφανίσεις των «Editors» και των «Green on Red» (εκπληκτικό desert rock) η διάθεση του κοινού απογειώθηκε! Ακολούθησαν οι κλασσικοί πια «Dandy Warhols» και μετά βγήκαν οι «αρχιδούκες» που ειλικρινά... ξεσήκωσαν το κοινό! Εκπληκτικοί, δεμένοι μεταξύ τους και ο Kapranos σε μεγάλα κέφια και ρόλο τραγουδιστή–entertainer μας έκανε την παρουσίαση του group στα... ελληνικά (ποι-ο εί –ναι το παι-ντι με την κι-τα-ρα…) και έκλεισε μία τέλεια βραδιά, αποζημιώνοντας με για το περσινό κάζο με τον Marilyn Manson (55 λεπτά live, ακόμη κλαίω τα σαρανταπέντε μου ευρώ) .

Δεν στενοχωριόμαστε όμως που τελείωσε το καλοκαίρι και οι συναυλίες του, γιατί έρχονται εξίσου όμορφα πράγματα... Το μεγαλύτερο γεγονός του Σεπτέμβρη ήταν η συναυλία των «Pearl Jam» στις 30 του μήνα στο ΟΑΚΑ ένα event που το ελληνικό κοινό περίμενε κοντά στα δέκα χρόνια, μιας και το group ήταν στο πικ του αρχές του 1990, αλλά τέλος πάντων, άντε με το καλό και οι «Red Hot Chili Peppers» σε καμιά δεκαπενταετία με μαγκούρες και πι, έτσι για να κεφάρουμε. Ενδιαφέρουσα επίσης ήταν και η συναυλία του Nick Cave σόλο αυτή τη φορά και όχι με το συγκρότημα που συνήθως τον συνοδεύει, τους «Bad Seeds», στο θέατρο Λυκαβηττού στις 22 Σεπτεμβρίου. Όποιος είχε χρόνο να περάσει από τον πολυχώρο (ο θεός να τον κάνει, αλλά τέλος πάντων, ας όψεται η αφαιρετική industrial αισθητική) Bios, θα είδε διάφορα ψαγμένα και άκρως ενδιαφέροντα δρώμενα, προσανατολισμένα πιο πολύ σε ηλεκτρονικούς, πειραματικούς ήχους και εικόνες, και στις 29 Σεπτέμβρη ένα surprise live για εορτασμό των τριών χρόνων λειτουργίας του. Τον Οκτώβρη, εκτός από τις βραδιές jazz που συνεχίζονταν κάθε Τετάρτη στο Citylink, μέχρι τις 11 του μηνός, κάτι άλλο που να αξίζει προσοχής δεν συμβαίνει, εκτός από κάποιους dj στο Bios και τους «Faust» στο Underworld. Ανακοινώθηκαν όμως τα ονόματα των «Kaiser Chiefs», των Άγγλων από το Leeds, που με τον new wave rock ήχο τους και παρέα με μερικά άλλα συγκροτήματα έδωσαν ελπίδα σε μία alternative σκηνή που έπνεε τα λοίσθια, και των καταξιωμένων πια «Tool» στο χώρο του πιο σκληροπυρηνικού rock, για τον Δεκέμβρη, που απ’ ό,τι φαίνεται θα είναι ένας μήνας γεμάτος συναυλίες!

Είναι αλήθεια ότι οι πολιτικές δεν πρέπει να ταυτίζονται με τα πρόσωπα που τις αρθρώνουν, αλλά με τις κοινωνικές δυναμικές που εκφράζουν. Αυτό, όμως, δεν αναιρεί την πιθανότητα κάποιες φορές και τα πρόσωπα να κατορθώνουν να συμπυκνώνουν τον πυρήνα της πολιτικής την οποία υποστηρίζουν.

Τους τελευταίους μήνες ο κ. Θάνος Βερέμης κατόρθωσε να ταυτιστεί με τις πολιτικές τις οποίες προωθεί η κυβέρνηση της ΝΔ για τη «μεταρρύθμιση» της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Αυτό, σε γενικές γραμμές, ήταν και το αποτέλεσμα της ίδιας της επιλογής του κ. Βερέμη να έχει μια δημόσια παρουσία η οποία όχι μόνο υπερασπίστηκε τις προτάσεις της επιτροπής του ΕΣΥΠ ή το προσχέδιο νόμου του ΥΠΕΠΘ, αλλά και ευθέως επιτέθηκε εναντίον όλων όσοι αντέδρασαν σε αυτή την πολιτική. Αποκάλεσε τους φοιτητές που διαμαρτύρονταν «μειοψηφίες», παρότι ήταν προφανές ότι είχαμε να κάνουμε με ένα εκπληκτικής μαζικότητας και εμφανώς πλειοψηφικό κύμα φοιτητικής αντίδρασης. Προσπάθησε ανεπιτυχώς να αποδώσει την κοινωνική αυτή έκρηξη σε πολιτικούς σχεδιασμούς κομμάτων της Αριστεράς, όταν ήταν σαφές ότι η δυναμική του κινήματος υπερέβαινε κομματικές περιχαρακώσεις. Μίλησε υποτιμητικά για πανεπιστημιακούς εγνωσμένου ακαδημαϊκού κύρους και ήθους, όπως ο πρόεδρος της ΠΟΣΔΕΠ Λάζαρος Απέκης, επειδή πρωτοστάτησαν στις κινητοποιήσεις. Απείλησε με παραίτηση, εάν καθυστερήσει και άλλο η προώθηση της «μεταρρύθμισης».

Όμως, το ζήτημα δεν είναι να σχολιάσουμε την επικοινωνιακή αποτελεσματικότητα του κ. Βερέμη. Το πρόβλημα είναι ότι αυτή η αίσθηση ακαδημαϊκού συντηρητισμού, που λοιδορεί κάθε μορφή συλλογικής δράσης και διεκδίκησης, αποτυπώνει ακριβώς και την ουσία της πολιτικής για την Ανώτατη Εκπαίδευση που προτείνει ο κ. Βερέμης, αλλά η ηγεσία του ΥΠΕΠΘ. Προτάσεις που κατέτειναν σε μια αντίληψη μεγαλύτερης σύνδεσης της εκπαίδευσης με τις ανάγκες των επιχειρήσεων, αξιολόγησής τους με βάση το βαθμό συμμόρφωσης με την κυρίαρχη πολιτική και χρηματοδότησής των ΑΕΙ με κριτήρια ιδιωτικοοικονομικής αποτελεσματικότητας, είχαν υπάρξει από καιρό. Η ιδιαιτερότητα των προτάσεων του ΕΣΥΠ και του προσχεδίου νόμου του ΥΠΕΠΘ ήταν το πάντρεμα αυτής της νεοφιλελεύθερης πολιτικής με μια αυταρχική νεοσυντηρητική αντίληψη. Αυτό αποτυπώθηκε στην καταναγκαστική σχεδόν εμμονή σε μέτρα πειθάρχησης των φοιτητών, στο κυνήγι των «αιώνιων» φοιτητών, στην επίθεση ενάντια στους φοιτητικούς συλλόγους, στον περιορισμό δημοκρατικών κατακτήσεων όπως το Πανεπιστημιακό Άσυλο, στην αμφισβήτηση της δωρεάν παροχής συγγραμμάτων και βοηθημάτων (και την αντικατάσταση της μονομέρειας του ενός συγγράμματος από την μονομέρεια του εθνικού καταλόγου συγγραμμάτων).

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο κ. Βερέμης πιστεύει ειλικρινά ό,τι προτείνει. Μόνο που αυτό δεν αναιρεί ότι η εικόνα που παρουσίασε αντιστοιχεί σε ακαδημαϊκό δάσκαλο: Οι δάσκαλοι δεν θεωρούν τους φοιτητές τους «νταήδες», βρίσκονται στο πλευρό τους όταν δέχονται τις βάρβαρες επιθέσεις των δυνάμεων καταστολής, δεν αναφέρονται σε αυτούς ως οκνηρούς «αντιγραφείς» και θεωρούν σοβαρό πρόβλημα όταν π.χ. το Τμήμα στο οποίο διδάσκουν έχει από τα υψηλότερα ποσοστά ετεροαπασχόλησης και υποαπασχόλησης.

Αυτό που ο κύριος Βερέμης παρουσιάζει ως μέλλον της ελληνικής Ανώτατης Εκπαίδευσης στην πραγματικότητα παραπέμπει πολύ περισσότερο στην επιστροφή στο παρελθόν ενός ακαδημαϊκού μανδαρινισμού, που απορρίφθηκε ανεπιστρεπτί στην περίοδο της μεταπολίτευσης. Όπως και τότε, έτσι και τώρα, το μέλλον του ελληνικού Πανεπιστημίου το προδιαγράφουν τα μαζικά κινήματα και οι αντιστάσεις στην επέλαση της παιδείας της αγοράς.

Πάλι με χρόνους με καιρούς πάλι εδώ θα έρθω. Επετειακή επανέκδοση και το Νυχτωμένο Κουνάβι είναι εδώ για μία και μοναδική φορά. Έτσι για να θυμηθώ τα παλιά, τότε που ξεκίνησε τούτο το ρημάδι το έντυπο. Οι φυλές ήταν αλλιώς και εγώ πιτσιρίκος. Μανιτού μαζί σας. Ουγκ!

Προσοχή!!! Προσοχή. Να προσέχετε αγαπητά μου. Σύντομα θα τελειώσουν όλα αυτά που σας ταλαιπωρούν τώρα, όμως η κατάληξη έχει άμεση σχέση με τη δική σας συμπεριφορά. Τι να σας πω τώρα για να καταλάβετε τι εννοώ, δεν έχουμε και τα ίδια βιώματα . Σκέψου για παράδειγμα ότι είσαι καψούρης/ρα με άτομο μοιραίο που δεν σου ταιριάζει, τι κάνεις; (Ναι, και εσύ μπορείς να το πάθεις αυτό, άλλωστε αυτό ψάχνεις.) Πρώτον είναι αργά για να απεμπλακείτε ακαριαία, τα ρολά της λογικής έχουν πέσει. Τώρα είναι ώρα για δράση. Η αντίδραση θα δείξει.

Που πας, που πας! Εγώ θα σε οδηγήσω. Ηρέμησε και μη σε νοιάζει, το μέλλον παίζει για σένα μαντολίνο. Φέρτε μου ένα μαντολίνο για να δείτε πως πονώ! Η αναβλητικότητα οδηγεί στη χώρα του ποτέ. Πάψε να αναβάλεις και κάνε τις δουλειές σου. Πας κι έρχεσαι άσκοπα σαν τον Βέγγο σε ελληνική ταινία, ενώ ψάχνει για δουλειά. Εσύ στο slow motion βέβαια. Σου έχω καλά νέα όμως. Θα πάρεις καινούρια παπούτσια! Τα παλιά τα έλιωσες από το πολύ το πήγαινε έλα. Ουγκ!

Έχετε λύσει τα προβλήματά σας και σας απασχολούν τα προβλήματα των άλλων. Ωραία αρχή αυτή. Μου θυμίζει τη μάνα μου. Κάτι τέτοιες πρακτικές με οδήγησαν να γίνω ανιχνευτής της φυλής. Όπου κορφή κι εγώ, όπου η μάνα μου κι εγώ αλλού. Γιατί αισθάνεστε μόνοι; Καταλάβατε ή να κάνω restart. Πάμε πάλι. Το πιο σημαντικό πράγμα στη ζωή είναι το παρόν για ένα πολύ σημαντικό λόγο. Είναι το μόνο που έχουμε. Το παρελθόν πέρασε και το μέλλον δεν ήρθε ακόμα. Μη το χάσουμε ασχολούμενοι με τους άλλους, γιατί θα φύγει και θα περάσει και θα ξεχάσει κι εσύ θα μείνεις να αργοσβήνεις σε μια γωνιά, ένα ρολόι σταματημένο, ένα καράβι ναυαγισμένο κτλ. Αφού όλοι σε αγαπάνε μη τους τα κάνεις τσουρέκια. Ουγκ!

Το θέμα της ημέρας. Τα πράγματα είναι όπως τα βλέπω εγώ ή όπως είναι; Τι θέλετε να σας απαντήσω; Έχε τα μάτια σου ανοιχτά βράδυ πρωί γιατί μπροστά σου πάντα απλώνεται ένα δίχτυ. Και καλά το βράδυ, το πρωί ποιος από εσάς έχει τα μάτια του ανοιχτά; Βάλτε το ξυπνητήρι μέσα σε κατσαρόλα και τον καφέ σε κουβά. Ο θείος μου το Κοιμισμένο Κουνάβι (μεγάλο σόι οι Κουναβαίοι) είχε εκπαιδεύσει ένα καβούρι της λίμνης να του τσιμπάει το πουλί κάθε πρωί για να ξυπνάει. Τι να πω κι εγώ αν το πρόβλημα είναι σοβαρό υιοθετήστε ένα καβουράκι. Πουλάνε στα καλά pet shop με ψάρια. Ουγκ!

Στο κόσμο σας! Όλα πάνε καλά, όλα σας φαίνονται τέλεια τέλεια τέλεια. Αυτό δεν είναι κακό. Κακό είναι να μη ξέρεις ότι όλα τα πράγματα γυρίζουν κάποτε. Τι να κάνετε; Να εξελιχθείτε. Είναι θέμα ύψους και βάθους. Για να γίνω αντιληπτός. Φανταστείτε, ο πάτος ο δικός σας (κατά το πιάσαμε πάτο κι όχι κατά το << τόσα χρόνια βαρελάς τέτοιο πάτο δεν ξανάδα>> που έλεγε ο Ξαναμμένος Κάστορας στην Καμαρωτό Κωλομέρι), να είναι το ψηλότερο των άλλων. Τώρα αν ο πάτος των άλλων (ξέρετε ποιος πάτος) είναι το ψηλότερο το δικό σας, ξέρω ένα καλό ψυχολόγο για το ηθικό και μια καλή Ρωσίδα για το ανήθικο. Για τις κοπέλες ισχύει ο ίδιος ψυχολόγος και θα ρωτήσω τη Ρωσίδα αν γύρισε ο Ιβάν. Ουγκ!

Ευτυχίστε με αυτά που έχετε, ωραίο πράγμα η αυτάρκεια.. Πως έλεγε στην <<τρελή ιστορία του κόσμου>> ο Μελ Μπρουκς, <<ωραίο πράγμα να είσαι βασιλιάς >>. Δεν είστε βέβαια βασιλιάδες και βασίλισσες, όμως αυτό νομίζετε ότι είναι η φυσική σας κατάσταση. Πείτε πως φτάσατε, δεν είναι τίποτα, όλα μια ιδέα είναι.Quiz.

Αναστατωθήκατε πουλάκια μου. Είστε έτοιμοι να ορμήξετε, ή ορμήξατε ήδη;

Ρητορικό το ερώτημα. Ξέρω τι κάνατε. Εσείς δεν ξέρετε αν είστε κυνηγοί ή το θήραμα. Παίζει βέβαια να έχετε ορμήξει σε τοίχο, οπότε είστε κυνηγοί που θήρεψαν τον εαυτό τους. Σαν τον Πούμα Με Το Δόντι Για Τις Μπύρες (τα ονόματα γράφονται με κεφαλαία). Έφυγε μια μέρα να πάει για βουβάλια. Γύρισε μετά από 2 χρόνια. Τρομάξαμε να τον γνωρίσουμε. Είχε γνωρίσει μια κοπελιά των Σιού, την Αλαφροπάτητη Κορμάρα. Την ερωτεύτηκε, την παντρεύτηκε και πήγε να μείνει με τους δικούς της. Σε 6 μήνες τριπλασιάστηκε σε βάρος η δικιά σου. Τον έβαζε και να κυνηγά για το φαγητό όλου του σογιού της και να κάνει τις δουλειές της σκηνής. Δεν έφταναν αυτά του κάνανε πλάκα και τα αδέρφια της.

Είναι καλό που αισιοδοξείτε. Είναι ακόμα καλύτερο που θέλετε να το μεταφέρετε και στους άλλους. Το κακό είναι ότι απογοητεύεστε εύκολα. Για όλα υπάρχουν λύσεις, τίποτα δεν είναι αδύνατο πουλάκια μου. Εν πάση περιπτώσει, ότι κι αν έχεις στην καρδιά να μου το λες μικρό μου κι όχι να κάθεσαι να κλαις παραπονιάρικό μου. Βρείτε ένα άνθρωπο να σας καταλαβαίνει πραγματικά, να πλένει να σιδερώνει να μαγειρεύει, ξεχάστε τα λάθη του παρελθόντος και ατενίστε το μέλλον με αισιοδοξία.

Εσείς περνάτε καλά, όμως μη παίζεται με τα νεύρα των άλλων. Δεν κάνει καλό στη νομοτέλεια των πραγμάτων για σας. Στο κάρμα που λένε κι οι ανατολίτες. Το έχετε ρίξει και στις παρεκτροπές τελευταία και δε συμμαζεύεστε εν ολίγοις. Εντάξει είστε καλά παιδιά θα ισιώσετε πάλι, όμως όσο πιο γρήγορα τόσο το καλύτερο. Τώρα με αυτά που σας λέω θυμήθηκα τη μάνα μου, το Γκρινιάρικο Κουνάβι. Προσέχετε γλύκες γιατί όλα τα μάτια εσάς κοιτάζουν. Όχι δεν είναι αλλήθωροι, έχουν απλώς προτίμηση στα πειραχτήρια. Ουγκ!

Εξελίξεις αγαπητά μου. Τρελές εξελίξεις. Έπιασε φωτιά η αποθήκη του Σαμ και κινδυνεύει η Λόλα, που λέγαμε κάποτε. Μεγάλο γλέντι ήρθε ή έρχεται. Δεν ξέρω αν θα σας βγάλει μέχρι τις γιορτές. Πολλά έξοδα, πολύ καλαμπαλίκι. Σαν τον χρυσοθήρα που έχει να δει… ερωτικό σύντροφο τέλος πάντων 6 μήνες. Έξι μήνες πως κρατάω και δε πέθανα, που λέει και το τραγούδι. Συμπέρασμα, από αυτό δε πεθαίνεις. Δεν ξέρω πως ζεις, αλλά δε πεθαίνεις. Κάτι ξέρουμε κι εμείς οι ερημίτες των βουνών. Ουγκ!

Χαμηλοί τόνοι και αντίσταση σε ότι σας περιτριγυρίζει. Ανησυχίες και πόθοι. Σαν τους ήρωες στα ανεμοδαρμένα ύψη. Και ίλιγγος, πολύς ίλιγγος όταν έρθουν τα δύσκολα. Έχετε άστρο, από μηχανής θεός θα δώσει λύσεις στα άλυτα. Μη βιαστείτε σε οτιδήποτε και προπαντός όχι πολλά μεγάλα λόγια. Και φτώχια είναι και καλύτερα να τρώτε μεγάλες μπουκιές. Φάτε ,φάτε που έλεγε κι ο Αυλωνίτης. Και που είσαι παιδί, κρασά, πολλά κρασά. Ουγκ!

Μισό κιλό είναι να τα αφήσω; Τόσα χαϊμαλιά, τόσες βαφές, τόση ταλαιπωρία, για πιο λόγο; Για την εμπειρία βρε κουτό, για την εμπειρία. Σαν τον πρωτοπόρο σκαπανέα, που όταν έφτασε στην άγρια δύση ανακάλυψε ότι τσάμπα έφαγε όλη την κακουχία. Για πιο λόγο; Για να κυνηγάμε εμείς οι άγριοι τις κόρες του; Να τρώμε τις κότες του και να κλέβουμε τα άλογά του; Ρε παιδιά καλύτερα να έρχεσαι δεύτερος και επιτυχημένος, παρά πρώτος και άντε να μην πω. Είδατε τι έπαθε ο Χριστόφορος Κολόμβος . Τις κατάρες ενός ολόκληρου ινδιάνικου έθνους έφαγε.!

Νιώθεις μελαγχολικός ? Άκου Janis Ian “when angels cry”

Θες να ταξιδέψεις ? Άκου Hiroshi Watanabe “Soul of Heart”

Easy listening indie rock βρετανικό συγκρότημα δεκαετίας 80 που αξίζει να ακούσουμε γιατί μας έδωσε τα πολύ καλά “Happy Hour” “Me and the Farmer”, “Caravan of love” , “Think for a Minute” και τον τουλάχιστον αξιόλογο Paul Heaton ο οποίος δημιούργησε αργότερα τους Beautiful South , με το “Perfect 10” το πιο γνωστό και αναγνωρισμένο τους κομμάτι.

Σίγουρα οι περισσότεροι των εκάστοτε επιτυχόντων εισαχθέντων σε τμήμα νομικού, κοινωνιολογικού ή πολιτικού ενδιαφέροντος σε οποιοδήποτε εκπαιδευτικό ϊδρυμα, αλλά και πιο ειδικά στο τμήμα Δ.Ε.Σ. του Παντείου Πανεπιστημίου ή γνωρίζουν γενικώς ή απλώς εικάζουν το τι θα περιλαμβάνει το ακαδημαϊκό, γνωσιολογικό τους ‘‘μενού’’ τα επόμενα τέσσερα χρόνια της ζωής τους μετά την είσοδό τους στο φοιτητικό κόσμο.

Η πρώτη αίσθηση που αποκομίζουν είναι ότι πρόκειται για μία θεώρηση σε οιοδήποτε επίπεδο (αναλυτικό, ιστορικό, νομικό, πρακτικό) των ζητημάτων που άπτονται των διεθνών και ευρωπαϊκών σχέσεων. Στο νέο παγκοσμιοποιημένο σύστημα που πλέον ζούμε, σε ένα μεγάλο ποσοστό κατ’ ουσία αφορούν την θέση του ανθρώπου ως σύνολο, αλλά και ως άτομο μέσα σε αυτό.

Σίγουρα οι περισσότεροι εκ των φοιτητών, εξ’ ημών δηλαδή, θα έχουμε παρατηρήσει την επιγραφή, πάνω από την επιβλητική είσοδο του παλαιού κτιρίου του πανεπιστημίου μας, ‘‘…κοινωνικών και πολιτικών επιστημών’’. Όπερ μεθερμηνευόμενον σε παρότρυνση προς ίσως πολιτικοποίηση, προφανώς όμως σε ενεργοποίηση των κριτικών μηχανισμών της σκέψης μας προς το πολιτικό πλαίσιο που διαμορφώνεται.

Σε αυτό λοιπόν το σημείο αισθανόμενοι την ανάγκη για την δημιουργία ενός οργάνου που θα θέσει σε λειτουργία τους μηχανισμούς αυτούς, ιδρύθηκε ένας Μη Κυβερνητικός φορέας που αποσκοπεί στην ενεργοποίηση Νέων κάθε ηλικίας να ψάχνουν, να κρίνουν, να αφαιρούν, να συνθέτουν και να εκφέρουν συγκροτημένες θέσεις και συμπεράσματα μέσα από συζητήσεις, ομιλίες, διαδικτυακές αναζητήσεις κ.τ.λ. Μέγας έμμεσος αρωγός στην ίδρυση του Ο.Ν.Ε.Ε. (ΟΜΙΛΟΣ ΝΕΩΝ για την ΕΛΛΑΔΑ & ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ) ήταν η ίδια η θέση της χώρας μέσα στην Ε.Ε.(Ευρωπαϊκή Ένωση) και κυρίως κατά την περίοδο που ούσα στην προεδρία απέσπασε επαινετικά για τα δεδομένα της Ελλάδας σχόλια από τον διεθνή τύπο, λόγω της διευθέτησης ζητημάτων, όπως η διεύρυνση της Ε.Ε. από 15 σε 25 μέλη και προσδιορισμό θέσης αυτής στην προκείμενη εισβολή των Η.Π.Α. και των συμμάχων τους στο Ιράκ το 2003.

Ο Ο.Ν.Ε.Ε. λοιπόν είναι ένας όμιλος στον οποίο τίθενται υπό μηχανισμούς διερεύνησης οι προοπτικές εκείνες που θα διαμορφώσουν το πλαίσιο της ζωής μας σε πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο μέσα στους κόλπους της Ε.Ε., αλλά και του διεθνούς συστήματος. Το πώς δηλαδή θα μπορούσε να εκσυγχρονιστεί το πολιτικό μας σύστημα και να δημιουργηθεί ένα υπόμνημα όρων όμοιο με εκείνων των χωρών που δεν ταλανίζονται από φαινόμενα διαφθοράς και τελματωμένης πολιτικής, αλλά μπορούν να συνθέτουν και να δημιουργούν προοδευτικούς και αξιοκρατικούς τους πυλώνες των κρατικών τους δομών. Το πώς δηλαδή η Ελλάδα του αύριο, η Ελλάδα των Νέων θα μπορέσει να αφομοιώσει ανώδυνα και ανιδιοτελώς προς το κοινωνικό συμφέρον τις αλλαγές που επίκεινται στο διεθνές στερέωμα.

Προσκαλούμε λοιπόν όλους τους Νέους και τις Νέες που θέλουν, πιστεύουν και μπορούν να συμμετάσχουν στον Ο.Ν.Ε.Ε. για να καταθέσουμε μαζί τους προβληματισμούς μας για μία νέα κοινωνία.

Οι Γενικές Συνελεύσεις του Παντείου, έχουν τον τελευταίο καιρό αλλάξει τη ζωή μας. Νόμιμες και παράνομες, νομιμοποιημένες ή όχι έχουν τη δύναμη να ανοιγοκλείνουν το πανεπιστήμιο για να εκφράσουν τα αιτήματα των φοιτητών ή έστω όσων βρίσκονται μέσα σε αυτές.

Είμαστε πολλοί αυτοί που λίγα καταλαβαίνουν από τα όσα διαδραματίζονται.

Τα Παντειακά Νέα σας προσφέρουν σήμερα ένα μικρό λεξικό με τους βασικούς όρους μίας Συνέλευσης.

Νομιμότητα: Μία συνέλευση είναι νόμιμη όταν την έχει συγκαλέσει απόφαση του διοικητικού Συμβουλίου Φοιτητών, στο οποίο συμμετέχουν οι παρατάξεις ανάλογα με τα εκλογικά τους αποτελέσματα. Συνέλευση συγκαλείται επίσης και μετά από αίτημα του ¼ των φοιτητών. Για να είναι οι αποφάσεις μίας συνέλευσης νόμιμες θα πρέπει να έχει απαρτία ή να επαναληφθεί. Προφανώς, επειδή ποτέ μία συνέλευση δεν έχει απαρτία, θεωρούμε διαρκώς πως βρισκόμαστε σε επαναληπτική….

Πλαίσιο: Ένα κείμενο που παρουσιάζει μία ομάδα αιτημάτων τα οποία και τίθενται σε ψήφιση ομαδικά. Πλαίσια «κατεβάζουν» συνήθως οι παρατάξεις, αλλά ο καθένας έχει δικαίωμα να κατεβάσει. Το πλαίσιο με τις περισσότερες ψήφους υιοθετείται από τη Γενική Συνέλευση.

Ψήφισμα: Προτάσεις καθολικής, υποτίθεται, αποδοχής που τίθενται προς αποδοχή. Δεν έχουν σχέση με τα πλαίσια. Συνήθως αφορούν ανακοινώσεις συμπαράταξης σε άλλους αγωνιζόμενους ή αιτήματα προς τη διοίκηση του πανεπιστημίου.

Ψηφοφορία: Δικαίωμα ψήφου έχουν αποκλειστικά οι φοιτητές του Παντείου. Για αυτό και θα έπρεπε να γίνονται με ανάδειξη βιβλιαρίου. Για την ώρα γίνονται με ανάταση χεριού. Σε πλαίσια εμπιστοσύνης, μία διαπαραταξιακή ομάδα νταβραντισμένων μετρά ένα ένα τα χέρια σε ανάταση.

Δαπίτης: Φοιτητής συντηρητικών αρχών. Δεν τον απασχολεί ιδιαίτερα, αν η κυβέρνηση που ψήφισε θα καταβαραθρώσει πανεπιστήμια όπως το Πάντειο. Κύριο μέλημά του είναι να διατηρήσει τη σχολή ανοικτή για να μπορεί να κάνει πάρτυ, δηλώσεις μαθημάτων, να γλείφει καθηγητές και γραμματεία, να είναι στο τραπεζάκι και φυσικά να είναι «η πρώτη ΔΑΠ του λεκανοπεδίου»

Πασπίτης: Είδος υπο εξαφάνιση. Αναρωτιέται και ο ίδιος τι ακριβώς αντιμετώπιση θα έχουν από το Κίνημα οι προτάσεις του. Εμφανίζεται πάντα στις Συνελεύσεις και κάθεται σε μια γωνίτσα ήσυχα. Δε φωνάζει ποτέ συνθήματα και συνήθως φέρνει μετριοπαθείς προτάσεις που δε συγκινούν και κανένα. Όταν συμφωνεί με τις καταλήψεις και τις κινητοποιήσεις συνήθως δε συμμετέχει και φανατικά σε αυτές, καθώς έχει από καιρό κάνει κατάληψη στο Friendz.

ΠΚΣίτης: Είναι κομμουνιστής και τέρμα! Βγάζει το άχτι του στους Πασπίτες. Τους εξομοιώνει με τους Δαπίτες και τους αρνείται οποιοδήποτε αριστερό παρελθόν.Μισεί την Ε.Ε. και προσπαθεί να πείσει τους πάντες πως το Σουηδικό μοντέλο έχει αποτύχει. Αρνείται κάθε τι νέο. Υπερασπίζεται τον παρόντα νόμο-πλαίσιο,προφανώς γιατί πιστεύει πως κάθε αλλαγή μόνο σε χειροτέρευση θα οδηγήσει. Ξεχνά όμως ποιος έγραψε το νόμο αυτό……Θα μπορούσε κάλλιστα να χρησιμοποιεί κασέτες αντί να ξεφωνίζει. Κατά κοινή ομολογία λέει εδώ και αιώνες τα ίδια. Τα πλαίσιά του, δεν ξεχνούν ποτέ τις φρεγάτες στο Λίβανο και τις βάσεις στη Σούδα. Λατρεύει να ακούγεται στις πορείες πως και ο Σύλλογος Φοιτητών Παντείου συμμετέχει ακόμα και αν η απόφαση πάρθηκε σε ολομέλεια της Π.Κ.Σ.

Αδέσμευτος Αριστερός: Αριστεροί είναι και οι ΠΚΣίτες και οι Πασπίτες. Υπάρχουν όμως και πολλοί άλλοι, που δεν προλαβαίνω δυστυχώς να περιγράψω ξεχωριστά. Αυτοί συνήθως έχουν τις πιο όμορφες αφίσες, τις πιο αγωνιστικές θέσεις, τις πιο ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις και τα πιο λίγα μέλη. Μισούν τα συγκεκριμένα αιτήματα της ΠΑΣΠ που αφορούν το Πάντειο και όχι την αντιπαγκοσμιοποίηση γενικά. Μισούν την επανάληψη της ΠΚΣ.Λατρεύουν τις καταλήψεις. Το πανεπιστήμιο για να λειτουργήσει πρέπει να είναι κλειστό. Ας τους αναγνωρίσουμε όμως πως πρώτοι ήταν εκεί και φώναζαν κατά «των αποφάσεων της Μπολόνια». Ας μην ξεχνάμε επίσης πως συνδέονται με άτομα που θεωρούν αγώνα να καταστρέφουν κάθε εγκατάσταση.

Αδέσμευτος Φοιτητής: Ναι! Μπορεί και αυτός να μπει στη Συνέλευση. Αν φυσικά αντέχει την κάπνα, την κοκορομαχία των παρατάξεων, τα συνθήματα και το ψήσιμο για το τι θα ψηφίσει. Είναι άλλωστε και ο μόνος που μπορεί να καθορίσει το αποτέλεσμα. Συνήθως δε βρίσκεται στη Συνέλευση. Έχει αγγλικά, οδήγηση, καφέ ή ραντεβουδάκι… Αν μπει, συνήθως δεν ψηφίζει, αν εξαιρέσουμε βέβαια αυτούς που είναι απελπισμένοι να ανοίξουν το Πάντειο για να πάρουν το πτυχίο τους, ακόμα κι αν αυτό θα είναι εντελώς εξευτελισμένο και ψηφίζουν ΔΑΠ.

Πρωτοετής: Η πιο χαριτωμένη νότα των Συνελεύσεων! Υπάρχουν οι ενταγμένοι σε παρατάξεις, που λατρεύουν τη συνέλευση, τα συνθήματα, τον πανικό αλλά και δεν έχουν ακόμα δεχτεί αρκετή πλύση εγκεφάλου και αναρωτιούνται αν αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος λήψης αποφάσεων. Υπάρχει και ο ανένταχτος, μπήκε στη Συνέλευση για να καταλάβει τι θα γίνει με το πανεπιστήμιό του. Βρίσκεται στην κρίσιμη καμπή για το αν θα ξαναμπεί ή θα κανονίσει τα αγγλικά του κάθε Τρίτη στη μία…

Ερώτ: Κύριε Βερέμη, υπάρχει μια συζήτηση που έχει να κάνει με το θέμα των λεγόμενων ιδιωτικών πανεπιστημίων, το άρθρο 16 του συντάγματος και τους διαχωρισμούς που προκαλεί η συζήτηση αυτή στην ακαδημαϊκή κοινότητα εν γένει.

Απάντ: Εγώ το είπα από την αρχή. Αυτό είναι ένα ψευτοζήτημα. Δεν υπάρχει! Ακόμα κι αν καταργηθεί αυτός ο περιορισμός που θέτει το σύνταγμα στην ιδιωτική εκπαίδευση, δεν πρόκειται να υπάρξει αξιόλογη ιδιωτική εκπαίδευση στην Ελλάδα, όπως συμβαίνει άλλωστε στις περισσότερες ευρωπαϊκές. Γιατί η τριτοβάθμια ιδιωτική εκπαίδευση απαιτεί τεράστιους πόρους. Το μόνο κίνητρο που έχει κάποιος να κάνει, ένα μη κερδοσκοπικό πανεπιστήμιο είναι η υστεροφημία του - αν είναι μεγάλος ευεργέτης και διαθέτει τέτοια λεφτά. Το να φτιάξεις ιατρική σχολή, σχολές με έρευνα και εργαστήρια, απαιτεί απαγορευτικά ποσά. Δεν έχουμε ιδιωτικά πανεπιστήμια στην Ευρώπη. Είναι ελεύθερα μεν να υπάρξουν, αλλά δεν υπάρχουν. Υπάρχουν μερικά Business Schools, όπως το INSEAD στο Παρίσι, και το Bocconi στην Ιταλία. Ειδικεύονται σ’ έναν συγκεκριμένο τομέα. Business Δε χρειάζονται και μεγάλα κεφάλαια για να κάνεις Business School.

Ερώτ: Ναι, αλλά τίθεται σα ζήτημα. Πέρα από το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας, που λέει ότι δεν πρόκειται να συμβεί…

Απάντ:Δεν πρόκειται να υπάρξει ιδιωτικό πανεπιστήμιο στην Ελλάδα, σας το βεβαιώνω. Θα γίνει ιδιωτικό πανεπιστήμιο το ALBA, που είναι Business School –έχει ένα πρόγραμμα συστημάτων επικοινωνίας και είναι εξειδικευμένο μεταπτυχιακό κέντρο Διοίκησης Επιχειρήσεων-και λειτουργεί και καλά. Θα γίνει το DEREE.

Ερώτ: Λέγεται ότι με το να δημιουργηθεί ιδιωτικό πανεπιστήμιο, εκ των πραγμάτων το δημόσιο πανεπιστήμιο θα βελτιωθεί, το οποίο είδαμε και με τα νοσοκομεία, ότι δεν ίσχυσε.

Απάντ: Καμία πιθανότητα. Πρώτον, αυτά που θα γίνουν ιδιωτικά, δε θα απειλήσουν, δε θα ανταγωνιστούν το δημόσιο. Το δημόσιο είναι κολοσσός. Μπορεί να έχει προβλήματα, αλλά εξακολουθεί να είναι κολοσσός. Έχει τεράστιο προϋπολογισμό, γιατί πληρώνουν οι φορολογούμενοι, διαθέτει σε μεγάλο ποσοστό πολύ καλό διδακτικό προσωπικό. Και εδώ είναι το θέμα, πώς κάνεις μια μεταρρύθμιση και ζητάς από όλους αυτούς να προσφέρουν περισσότερες υπηρεσίες στο πανεπιστήμιο.

Ερώτ: Δηλαδή το ανθρώπινο δυναμικό υπάρχει!

Απάντ: Πώς δεν υπάρχει. Κατά κεφαλή οι σπουδές στην Ελλάδα είναι πολύ καλύτερες απ’ ότι είναι στα αμερικανικά πανεπιστήμια. Οι άνθρωποι είναι εντάξει, το σύστημα δεν τους αξιοποιεί ή τους επιτρέπει να είναι εκτός πανεπιστημίου πολύ περισσότερο απ’ ότι θα έπρεπε. Σε ποιο μέρος του κόσμου, καθηγητής διδάσκει 6 ώρες την εβδομάδα. Minimum λέει…Το minimum είναι maximum. Γιατί να κάνει περισσότερο; «Είμαστε κακοπληρωμένοι», λένε. Για τις ώρες που διαθέτουμε στο πανεπιστήμιο, είμαστε καλά πληρωμένοι. Ποιος γιατρός, ποιος δικηγόρος, ποιος μηχανικός, δε βγάζει περισσότερα, απ’ ότι βγάζει στο πανεπιστήμιο. Δεν θα τον φέρεις πίσω μόνο μ’ ένα μεγαλύτερο μισθό. Ένας φίλος καθηγητής γιατρός, μου λέει «αυτά που βγάζω εγώ με μια εγχείριση, τα βγάζεις εσύ σ’ ένα χρόνο». Τι θα με κάνει εμένα να γυρίσω πίσω; Θα μου δώσει κάποιος τα διπλάσια; Το μόνο που θ’ αναγκάσει τους πανεπιστημιακούς να γυρίσουν στη διδασκαλία, είναι αυστηροί κανόνες υποχρεώσεων.

Απάντ: 10 ώρες τη βδομάδα διδασκαλία minimum, όχι 6. Θέλεις μετά να βγάλεις κι άλλα; Πήγαινε και βγάλε! Δικαίωμά σου είναι, δε σ’ εμποδίζω. Αλλά θα είσαι οπωσδήποτε 10 ώρες. Ποιος θα το πιστοποιήσει; Εσωτερική πιστοποίηση…οι φοιτητές! Εδώ θέλω τους φοιτητές να κάνουν τη σωστή δουλειά στο πανεπιστήμιο. Την αξιολόγηση των καθηγητών. Να είναι όλοι εκεί περισσότερες ώρες και να δουλεύουν. Να δείτε πως θα αρχίσει το πανεπιστήμιο να κουνιέται και ο κόσμος να ξυπνάει κι οι καθηγητές να προσφέρουν περισσότερα. Όχι σα σήμερα, που άμα θέλεις πας, αν δε θέλεις, δεν πας, κανείς δε σε ελέγχει. Πότε ακούστηκε ένα κόμμα από τα φοιτητικά να βγει και να το καταγγείλει;

Ερώτ: Θεωρείτε, ότι οι φοιτητικές παρατάξεις είναι μέρος της λύσης ή μέρος του προβλήματος.

Απάντ: Μέρος του προβλήματος, ασυζητητί! Τα παιδιά καλά είναι ως άτομα. Φοιτητές μου ήταν, τους ήξερα. Μερικοί ήταν και πολύ καλοί φοιτητές. Πιστεύω ότι οι παρατάξεις πρέπει να αλλάξουν παντελώς για να παίξουν ρόλο. Τα πολιτικά κόμματα έχουν ένα ρόλο να παίξουν στην κοινωνία. Γιατί η κοινωνία αποτελείται από εργαζόμενους κα εργοδότες. Τα κόμματα είναι φτιαγμένα γι΄ αυτό το σύστημα. Το πανεπιστήμιο δεν αποτελείται από εργάτες κι εργοδότες. Αποτελείται από διδάσκοντες και διδασκόμενους.Εγώ θα έλεγα να υπάρξουν άλλες παρατάξεις, ενδοπανεπιστημιακές πλέον που να έχουν σχέση με τη λειτουργία του πανεπιστημίου.

Ερώτ: Εάν θεωρήσουμε ότι ουσιαστικά ολόκληρη η ελληνική κοινωνία, το κατεστημένο και οι πολίτες, αποδέχονται αυτή την κατάσταση- όπως είναι π.χ. με τη διαφθορά, όπου όλοι παραπονιόμαστε γι’ αυτήν, αλλά όταν έρθει ο καιρός να δώσουμε το φακελάκι στο γιατρό, το δίνουμε- θα μπορέσουν σε κάποια φάση στο μέλλον οι ίδιες οι πολιτικές δυνάμεις, ο ίδιος ο λαός να το αντιστρέψει αυτό;

Απάντ: Θεωρώ ότι η αντιστροφή δε γίνεται ξαφνικά και δε γίνεται μαζικά. Έτσι λειτουργεί η δημοκρατία. Είναι σύστημα σταδιακής αλλαγής ή κολλάει στο βούρκο και κατεβαίνει, κατεβαίνει και δεν το καταλαβαίνεις πως κατεβαίνει, γιατί είναι σταδιακό το κατέβασμα, ή ανεβαίνει σταδιακά και μια μέρα ξυπνάνε οι Ιρλανδοί και είναι δεύτεροι στην Ευρώπη. Δεν ήταν θαύμα. Έγινε σταδιακά μέσα σε είκοσι χρόνια η άνοδος αυτή. Αντίστοιχα η Ελλάδα σε σύγκριση με τα άλλα κράτη μέλη της ΕΕ ήταν καλύτερη όταν μπήκε στην Ε.Ε., σήμερα είναι πολύ χειρότερα. Τότε ήταν περίπου στο ίδιο επίπεδο με την Ισπανία και περνούσε σαφέστατα την Πορτογαλία και την Ιρλανδία. Σήμερα είναι πολύ πίσω από την Ιρλανδία και πίσω από την Ισπανία και με την Πορτογαλία ανταγωνιζόμαστε.

Ερώτ: Τι μπορούμε να κάνουμε όσον αφορά στο θέμα της συνδιοίκησης για να ανοίξει το πανεπιστήμιο και σε άλλες αντιλήψεις πέρα από τα πολιτικά κόμματα;

Απάντ: Πιστεύω, ότι οποιαδήποτε μεταρρύθμιση περιορίζει την ισχύ των πολιτικών κομμάτων και τη μεταβιβάζει σε νέα όργανα διοίκησης, είναι καλή. Π.χ. η εκλογή πρυτάνεων από όλους τους φοιτητές. Παίρνει από τα κόμματα το μεγάλο κομμάτι της πίτας που τους αναλογεί σήμερα, που είναι ότι το κάθε κόμμα με τους εκλέκτορές του διαπραγματεύεται με τους υποψηφίους για τα αξιώματα και αρχίζει αυτή η τρομερή δοσοληψία. Το παίρνεις από κει και το μοιράζεις σε όλους τους φοιτητές. Τουλάχιστον είναι ανοιχτή διαδικασία. Να μπορούν να ψηφίζουν όλοι. Αν θέλουν να πάνε να ψηφίσουν, είναι υπεύθυνοι.

Ερώτ: Και κει δε θα υπάρξουν σοφιστές, πρυτάνεις που θα ποδηγετήσουν τη διαδικασία;

Απάντ: Σίγουρα, μα τουλάχιστον ανοίγεις το σύστημα, δεν το κλείνεις.

Ερώτ: Και πώς θα κριθεί, πώς θα αξιολογηθεί αυτός ο πρύτανης; Πώς θα γίνει η αξιολόγηση;

Απάντ: Πρώτον, σε συνδυασμό με την αξιολόγηση, θα φανεί η απόδοση του πανεπιστημίου στο ευρύτερο χρονικό διάστημα.

Ερώτ: Θα μπορούσατε να μας πείτε δυο λόγια για την ιδέα της αξιολόγησης;

Απάντ: Υπάρχει ένας οργανισμός αξιολόγησης που στήνεται τώρα. Επικεφαλής μπήκε ένας πάρα πολύ σοβαρός άνθρωπος, ο Σπύρος Αμούργης. Είναι ένας πάρα πολύ τίμιος και καθαρός άνθρωπος με μεγάλη πείρα στον τομέα της αξιολόγησης στο εξωτερικό. Υπό τον Σπύρο Αμμούργη είναι μερικοί πολύ ικανοί και σοβαροί άνθρωποι. Σας τα λέω απολύτως υπεύθυνα.

Απάντ: Ακαδημαϊκοί όλοι. Ο ένας είναι ο Βασίλης Παπάζογλου, καθηγητής στο Πολυτεχνείο. Ο Πάνος Τσακλόγλου του Οικονομικού Πανεπιστημίου, τρίτος είναι ο Amedeo Odoni, ο οποίος είναι καθηγητής στο ΜΙΤ τα τελευταία 30 χρόνια. Τέταρτος είναι ένας γιατρός, πάλι από την περιοχή της Βοστόνης. Και κάποιοι άλλοι των ΤΕΙ.

Ερώτ: Δηλαδή δεν υπάρχουν εκπρόσωποι επιχειρήσεων;

Απάντ: Αστειεύεστε! Στο πανεπιστήμιο, στην επιτροπή αξιολόγησης; Όχι, βέβαια. Ξέρει ένας επιχειρηματίας να αξιολογήσει ένα πανεπιστήμιο;

Ερώτ: Κάτι άλλο για τη χρηματοδότηση τώρα…Μια ερώτηση τελείως φανταστική. Πιστεύετε ότι θα υπάρξει ποτέ στην Ελλάδα η περίπτωση να πληρώνουν οι φοιτητές δίδακτρα στο ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο; Έστω και 1.000 € το χρόνο; Θα έρθει ποτέ ο καιρός αυτός κατά τη γνώμη σας με βάση τις μεταρρυθμίσεις που προωθούνται τώρα;

Απάντ: Δεν μπορώ να σας πω, γιατί αυτή τη στιγμή δεν είναι ορατό κάτι τέτοιο. Και δεν είναι ορατό και σε πάρα πολλές χώρες της Ευρώπης. Η Αγγλία αρχίζει να βάζει δίδακτρα. Ο κ Blair που είναι σοσιαλιστής έβαλε δίδακτρα. Δε νομίζω ότι στην Ελλάδα υπάρχει αυτό το ενδεχόμενο.

Ερώτ: Μιλάμε τώρα για τα προπτυχιακά προγράμματα. Γιατί στα μεταπτυχιακά υπάρχει. Π.χ. στο Πανεπιστήμιο Πειραιά είναι όλα επί πληρωμή.

Απάντ: Και στο δικό μας. Και στη ΝΟΠΕ πληρώνει κανείς. Και σωστά πληρώνει. Γιατί να πληρώνει ο μέσος φορολογούμενος έναν άνθρωπο που κατά τεκμήριο είναι εργαζόμενος. Εμάς είναι όλοι εργαζόμενοι και αρχίζουν τα μαθήματα μετά τις ώρες εργασίας. Δωρεάν μεταπτυχιακή φοίτηση σημαίνει ανακατανομή εισοδήματος ανάποδη. Παίρνεις από τους μη έχοντες και τα δίνεις στους λιγότερους, τους έχοντες. Να δίνονται υποτροφίες σε καλούς φοιτητές χωρίς τα μέσα για σπουδή. Εμείς δίνουμε υποτροφίες, αλλά παίρνουμε και δίδακτρα από τους εργαζόμενους. Γιατί να φορτώνεις στο δημόσιο, στους φορολογούμενους τους μεταπτυχιακούς;

Ερώτ: Τελευταία έχουν βγει αρκετές έρευνες στη δημοσιότητα όσον αφορά τα οικονομικά της παιδείας κι έχουν καταλήξει στο πόσο μεγάλο είναι το ποσό το οποίο πληρώνει μία οικογένεια για τη λεγόμενη δωρεάν παιδεία.

Απάντ: Ακριβώς, η οποία δεν είναι δωρεάν για την οικογένεια, γιατί πληρώνει τα φροντιστήρια, τις προετοιμασίες…Αν ο φοιτητής είναι από την επαρχία, πληρώνει το νοίκι του διαμερίσματος και όλα αυτά.

Ερώτ: Τη στέγαση, τη σίτιση…

Απάντ: Άλλο πρόβλημα, να δούμε το θέμα των φοιτητικών εστιών όπου είναι μέσα αιώνιοι φοιτητές, οι οποίοι θεωρητικά μεν πρέπει να φύγουν όταν παύουν να είναι εν ενεργεία αλλά στην ουσία κανένας δε φεύγει. Μένουν εκεί όσο θέλουν.

Ερώτ: Όσον αφορά τους αιώνιους φοιτητές, γιατί πιστεύετε ότι δεν πρέπει να υπάρχουν;

Απάντ: Γιατί η αιώνια φοίτηση αποδιοργανώνει τη φοίτηση, τη διαλύει. Πάνε τα προαπαιτούμενα.Πάει κάποιος, δίνει εξετάσεις σ’ ένα προαπαιτούμενο, αποτυγχάνει 3 φορές και περνάει στο άλλο μάθημα για διάφορους λόγους. Πάει παραπέρα, δίνει, δίνει και χρωστάει δεν ξέρω πόσα μαθήματα. Δεν είναι σπουδές αυτές. Οι σπουδές πρέπει να έχουν ένα ρυθμό και να είναι εντατικές. Μόνο έτσι μαθαίνει ο άνθρωπος. Επιπλέον, πώς θα αξιολογείσαι στην Ευρώπη – αν θέλει κανείς να υπάρχει ενιαία ευρωπαϊκή τριτοβάθμια εκπαίδευση, ώστε να μπορείς να πηγαίνεις από το ένα πανεπιστήμιο στο άλλο. Πώς θ’ αξιολογήσεις ένα Γερμανό που πέρασε με την πρώτη ένα μάθημα κι έναν αντίστοιχο Έλληνα που το πέρασε με την πέμπτη;

Ερώτ: Για κάποιον που σπουδάζει όμως και το έχει ως χόμπυ ;

Απάντ: Ως χόμπυ μπορεί να υπάρχουν φοιτητές μερικής φοίτησης. Και για τους εργαζόμενους. Ένας εργαζόμενος που έχει να ζήσει μια οικογένεια, θέλει όμως να σπουδάσει, να πάρει ένα πτυχίο… Πόσα χρόνια θέλει ένας κανονικός φοιτητής, ν+2, 6, αυτός 12 χρόνια. Και θα πάρει πτυχίο σε 12 χρόνια και θα εργάζεται κανονικά.

Ερώτ: Αυτές οι υποτροφίες θα προέρχονται από το δημόσιο ή από ιδιωτικό φορέα;

Απάντ: Μπορεί να υπάρχει ποικιλία. Πρώτον, μπορούν να υπάρχουν δάνεια, άτοκα. Θέλει κανείς να πάρει ένα δάνειο, για να σπουδάσει. Και να το πληρώσει μετά. Να μπορείς να πάρεις ένα δάνειο, χαμηλότοκο, ή άτοκο, και να το αποπληρώσεις αφού πιάσεις δουλειά, σταδιακά σε δόσεις. Αυτό γίνεται σε πάρα πολλά μέρη. Στην Αγγλία είναι κανόνας… Αλλά αυτό δε διορθώνεται με το να λες «δε θα μπει καμία εταιρεία να πληρώσει στο πανεπιστήμιο». Γιατί να μη μπει; Να πληρώσει και πολύ μάλιστα. Τον παλιό καιρό υπήρχαν οι περίφημοι ευεργέτες. Σκέφτηκε κανείς αν ο Συγγρός ο οποίος ήταν ένας καπιταλιστής, πώς έβγαλε τα λεφτά του; Έκανε σπέκουλα στην τιμή του σιταριού στην Κωνσταντινούπολη. Εμείς του οφείλουμε χάριτες όμως, γιατί μας άφησε τα λεφτά του. Δεν του ζήτησε κανείς λογαριασμό γιατί έδωσε τα λεφτά του εδώ.

Ερώτ: Ποια είναι η άποψή σας για το πολιτικό άσυλο;

Απάντ: Το πολιτικό άσυλο έχει καταργηθεί εδώ και χρόνια για τους καθηγητές. Εμένα με προπηλάκισαν, και εν πάση περιπτώσει δεν έχω άσυλο, δε με προφυλάσσει κανένας από τις αγριότητες οποιουδήποτε θέλει να μου χτίσει την πόρτα. Όποιοι θελήσουν να διαρρήξουν γραφεία καθηγητών όπως έγινε μαζικά στις 21 Νοεμβρίου στο ιστορικό τμήμα, κανείς δε θα τους εμποδίσει. Άρα, για τους ΔΕΠ δεν υπάρχει άσυλο. Διατηρούμε μόνο ένα φύλο συκής και λέμε ότι σε περιπτώσεις καταλήψεων, εμείς δε φωνάζουμε την αστυνομία. Λες και η αστυνομία και η πυροσβεστική υπηρεσία που έρχεται να σβήσει τη φωτιά που έχει πιάσει στο πολυτεχνείο είναι ο μόνος τρόπος παραβίασης του ασύλου. Δε σκέφτονται την καθημερινή παραβίαση της ελευθερίας της σκέψης του κάθε ανθρώπου που γίνεται μέσα στο πανεπιστήμιο και χωρίς καμία επέμβαση κανενός. Το άσυλο διατηρείται μόνο τύποις όταν το πανεπιστήμιο κινδυνεύει να υποστεί βλάβες. Και τότε όλοι ξυπνάνε, «πω, πω, το πανεπιστήμιο καίγεται, να φωνάξουμε την αστυνομία, να αρθεί το άσυλο, α! δε γίνεται η άρση του ασύλου, χρειάζεται ομοφωνία». Εμείς προτείναμε άρση του ασύλου διά πλειοψηφίας στη Σύγκλητο ή στο Πρυτανικό Συμβούλιο. Θα εξακολουθεί όμως να μην υπάρχει άσυλο για τους καθηγητές, για τον οποιοδήποτε στο πανεπιστήμιο. Ποιος θα προφυλάξει εσάς αν μια άλλη παράταξη θέλει να σας προπηλακίσει, να σας βρίσει, γιατί δε συμφωνεί με την άποψή σας. Μπορεί να το κάνει; Βεβαίως!

Ερώτ: Κατά την άποψή σας, ο διάλογος που υπάρχει μεταξύ της κυβέρνησης, του Υπουργείου Παιδείας, εσάς, με το πανεπιστήμιο, τους καθηγητές, τους φοιτητές, τους φορείς γενικότερα της παιδείας, είναι ικανοποιητικός; Με τους φοιτητές νομίζω ότι δεν είναι ικανοποιητικός. Κι ως φοιτητής το λέω, δε βλέπω να υπάρχει κάποια ιδιαίτερη σχέση…Είναι λίγο θλιβερό αυτό.

Απάντ: Γενικά, όλο το οργανωμένο φοιτητικό κίνημα δυσλειτουργεί, γιατί δεν έχει καταφέρει να αναδείξει έναν εκπρόσωπο της ΕΦΕΕ εδώ και 20 χρόνια Εγώ είμαι πρόεδρος ενός θεσμού που έγινε για το διάλογο ακριβώς. Κι αυτός δεν έγινε τώρα, έχει γίνει το ΄92 με νόμο, το ’99 διορθώθηκε και μετά πάλι 2-3 φορές έχει αλλάξει. Το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας αποτελείται από μια ολομέλεια στην οποία εκπροσωπούνται 38 φορείς. Έφυγαν 3, δηλαδή ο Συνασπισμός, το ΠΑΣΟΚ, και…

Απάντ: Όχι, το ΚΚΕ δεν ήρθε ποτέ, άρα δεν ήταν μέσα. Και μετά έφυγε η ΠΟΣΔΕΠ και η ΟΛΜΕ, δηλαδή οι κατεξοχήν εκπαιδευτικοί… Το ΠΑΣΟΚ έφυγε τον Μάϊο 2005, αφού πέρασε ο νόμος για την αξιολόγηση όπου και βοήθησε πάρα πολύ. Οι φοιτητές, οι οποίοι εκπροσωπούνται σ’ αυτούς τους 38 φορείς της ολομέλειας, δεν μπορούσαν να στείλουν έναν εκπρόσωπο που δικαιούνται. Ήρθε ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και Συνασπισμός.Δεν ήρθε ποτέ βέβαια ο εκπρόσωπος της ΕΦΕΕ, γιατί, δεν μπορούν να αποφασίσουν ποιος θα είναι. Για το ότι έγινε συζήτηση στο ΕΣΥΠ, σας βεβαιώνω. Τα πρακτικά που έχουμε απομαγνητοφωνήσει το πιστοποιούν.Εκπροσωπούνται όλοι οι φορείς, η Εκκλησία, τα κόμματα,οι συνδικαλιστικοί οργανισμοί, οι κηδεμόνες, οι πρυτάνεις. Διάλογος έγινε και στον Συνήγορο του Πολίτη, την Κίνηση Πολιτών και την Παρέμβαση. Υπάρχουν όμως και τα επιμέρους συμβούλια, ένα για κάθε μέρος της εκπαίδευσης, δηλαδή Συμβούλιο Ανώτατης Παιδείας(ΣΑΠΕ) που είναι οι πρυτάνεις όλων των πανεπιστημίων, τα συνδικαλιστικά όργανα, οπού εκεί γίνεται πολύ σοβαρότερη και εις βάθος συζήτηση. Οι συζητήσεις συνεπώς στο ΣΑΠΕ είναι καλές και ουσιαστικές. Εκεί έχουμε όλους τους πρυτάνεις πλην της Παντείου, που δεν ήρθε. Ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών που δεν ήρθε ποτέ όμως ήθελε διάλογο από μηδενική βάση. Και του Πολυτεχνείου ο Ανδρεόπουλος,ποτέ. Έχουν επίσης κάνει συζητήσεις για την παιδεία τα κόμματα, το ΙΣΤΑΜΕ, το Ινστιτούτο Καραμανλή, ο Συνασπισμός, και ο ΟΠΕΚ.

Ερώτ: Από την αντίθετη πλευρά, ποιες επισημάνσεις και σχόλια θεωρείτε ότι έχουν κάποια βάση;

Απάντ: Τα μόνα σχόλια που έχουν βάση, κατά τη γνώμη μου, που είναι σοβαρά πραγματικά, είναι μια πρόταση του Λευτέρη του Παπαγιαννάκη του Συνασπισμού που είναι καθηγητής στο Πολυτεχνείο και μετέχει στην ΑΡΣΗ. Έχει μια άποψη που δε συμφωνεί σε όλα με το προσχέδιο, αλλά το συμπληρώνει ουσιαστικά. Η ΠΟΣΔΕΠ είναι απολύτως αρνητική.Τώρα οι άλλοι ποικίλουν σε διάφορα θέματα. Ο ένας λέει «δεν είναι η αιώνια φοίτηση το μεγάλο πρόβλημα, είναι η εκλογή των πρυτάνεων από τους φοιτητές». Δέχονται ορισμένα, άλλος θεωρεί ότι το θέμα των βιβλίων είναι το πιο σημαντικό και προσθέτει κι άλλα. Άλλοι θεωρούν ότι η αυτονομία του πανεπιστημίου είναι και το παν. Πολύ ενδιαφέρουσα άποψη, κι αυτήν εμείς την προτείνουμε π.χ. για το μοναδικό σύγγραμμα, να γίνει κι ένας εθνικός κατάλογος βιβλίων. Μη χειρότερα!

Ερώτ: Απ’ το ίδιο το κυβερνών κόμμα αυτή τη στιγμή πιστεύετε ότι έχετε αξιόλογη υποστήριξη;

Απάντ: Απ’ τη Γιαννάκου έχω απόλυτη υποστήριξη κι αυτό μου φτάνει. Τώρα δεν έχω κάνει δημοψήφισμα…

Ερώτ: Θέλω να πω, υπάρχουν κάποιοι που σας πολεμούν εντός της ΝΔ; Εντάξει, στο ΠΑΣΟΚ αυτό φαντάζομαι είναι και ευνόητο…

Απάντ: Όχι, στο ΠΑΣΟΚ έχει πολλούς υποστηρικτές. Ας πούμε, ένας σαφής υποστηρικτής, που βγήκε, τα είπε καθαρά ήταν ο Παπαντωνίου. Ένας άλλος που επίσης σαφέστατα μας υποστήριξε ήταν ο Πάγκαλος. Ο Βενιζέλος σε πολλά συμφωνεί.

Απάντ: Απ’ τη ΝΔ, καλά εκτός από το ίδιο το υπουργείο που σαφώς είναι υπέρ, είναι ο ίδιος ο κ. Καραμανλής. Ήταν σαφής, είπε «συμφωνώ με τις προτάσεις και θα προχωρήσω να τις υλοποιήσω». Αντιθέσεις θα υπάρχουν. Υπάρχουν και πολλοί που λένε «Τι τις θέλετε τώρα τις φασαρίες; Καλά δεν ήμασταν τόσα χρόνια; Άστε το ήσυχο!» Εντάξει, είναι οι συντηρητικοί, που δε θέλουν ν’ αλλάξει, γιατί φοβούνται την αλλαγή. Σου λέει «άστο, θα περάσει κι αυτό». Αλλά πιστεύω η βάση, η ηγεσία είναι υπέρ. Και πιστεύω κι ένα μεγάλο μέρος του ΠΑΣΟΚ

Ερώτ: Για το θέμα του δωρεάν συγγράμματος;

Απάντ: Μπορεί να δίνονται κουπόνια στους φοιτητές για να αγοράζουν άλλα συγγράμματα κι όχι το ένα και μοναδικό, μπορεί να καταργηθούν τα συγγράμματα ώστε να γίνεται αποκλειστικά διάβασμα από τη βιβλιοθήκη, όπου θα υπάρχουν πολλαπλά αντίγραφα. Αυτή είναι η μέθοδος που υπάρχει έξω. Κι αυτό είναι θέμα, να αγοράσει το δημόσιο πολλαπλά αντίγραφα από ορισμένα βασικά βιβλία…

Ερώτ: Τα οποία δεν υπάρχουν. Και στη δική μας βιβλιοθήκη, παρ’ ότι είμαστε περήφανοι για τη βιβλιοθήκη, πολλαπλά αντίγραφα δεν υπάρχουν. Αυτό έχει να κάνει και με την εκμετάλλευση που διδάσκοντες ασκούνε όσον αφορά το θέμα των συγγραμμάτων.

Απάντ: Ε, βέβαια, ο καθένας βάζει το δικό του βιβλίο που πολλές φορές είναι ασήμαντο και βεβαίως έχει κέρδος από αυτό. Το πρόβλημα είναι ότι αναγκάζει τους φοιτητές να διαβάζουν ένα σύγγραμμα που συχνά δεν είναι άξιο λόγου. Και να το μαθαίνουν και απ’ έξω. Διότι στην ουσία ο ανταγωνισμός είναι επί της παπαγαλίας. Όποιος γράψει τα πιο κοντινά προς το σύγγραμμα, παίρνει μεγαλύτερο βαθμό. Εγώ είχα προτείνει, δεν το δέχτηκαν όλοι, αλλά είχα πει στην επιτροπή, να καθιερώσουμε, προς το παρόν τουλάχιστον, τις εξετάσεις με ανοιχτά βιβλία. Δύσκολο για τον εξεταστή, γιατί χρειάζεται εκεί ο εξεταστής να εγκύψει, δεν είναι να έχει τη φυλλάδα του και να λέει α, δεν τα λέει καλά, δεν είναι αυτό, τον κόβουμε.

Ερώτ: Όπου μιλάς όμως για ανοιχτά βιβλία, σε χτυπάνε οι καθηγητές…Κατά την άποψή μας, αυτό είναι ίσως το μεγαλύτερο από τα ακαδημαϊκά εγκλήματα, το θέμα της παπαγαλίας. Περνάμε από το λύκειο στο πανεπιστήμιο και θεωρούμε ότι τελείωσε αυτό το πράγμα, ενώ βλέπουμε ότι δεν τελείωσε.

Απάντ: Μα ούτε και στο λύκειο θα έπρεπε να υπάρχει αυτό. Γιατί στο λύκειο μαθαίνονται τα στραβά και μετά στο πανεπιστήμιο ολοκληρώνεται η υπνοπαιδεία. Είναι πια το επιστέγασμα της παπαγαλίας.

Ερώτ: Υποτίθεται όμως ότι το πανεπιστήμιο έχει συνδεθεί και με άλλες απαιτήσεις από την κοινωνία…

Απάντ: Εννοείται. Αλλά γιατί γίνεται από το γυμνάσιο και το λύκειο; Κι από το δημοτικό ακόμα.

Ερώτ: Αυτό δεν έχει να κάνει όμως και με το ποιος είναι ο σκοπός της παιδείας;

Απάντ: Ο σκοπός της παιδείας είναι διαφορετικός ανά βαθμούς. Η κατώτερη παιδεία, η πρωτοβάθμια, είναι για να σε μάθει μερικά βασικά πράγματα, μερικούς όρους προσανατολισμού στην παιδεία. Στο γυμνάσιο και στο λύκειο πρέπει να μάθεις πώς να σκέφτεσαι. Προφανώς, εδώ μας μαθαίνουν πώς να μη σκεφτόμαστε δια του παπαγαλισμού. Εγώ, στο γυμνάσιο και στο λύκειο, αν ήμουνα υπεύθυνος, πρώτον θα έκανα επιμόρφωση όλων των καθηγητών από το γυμνάσιο και το λύκειο, ώστε να μπορούν να αντιμετωπίσουν τη νέα μόρφωση, εκπαίδευση. Ο παπαγαλισμός είναι τελείως άχρηστος, διότι μες στο διαδίκτυο μπορείς να βρεις οποιαδήποτε πληροφορία θέλεις. Και προφανώς σε λίγα χρόνια όλοι θα έχουμε ένα, και μάλιστα στην τσέπη, διότι αυτό όλο θα μικραίνει, και θα λέει «πότε πέθανε ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος;» τσακ, τσακ, τότε. Γιατί να το θυμάσαι, γιατί να απασχολείς μέρος του μυαλού σου για κάτι που μπορείς να το βρεις σε μισό λεπτό. Δεν έχεις κανένα λόγο. Το να θυμάσαι ένα ωραίο ποίημα, ε κομμάτια να γίνει, κι αυτό θα μπορείς να το βρεις στο διαδίκτυο.

Ερώτ: Πώς γίνεται τότε όμως να κάνουμε αλλαγές στο πανεπιστήμιο, σε επίπεδο πανεπιστημιακό, και να μην έχουμε κάνει κάποιες άλλες αλλαγές; Οι μεταρρυθμίσεις που προωθείτε τώρα κι εσείς και η κυβέρνηση είναι ανάποδα.

Απάντ: Πρώτα πρέπει να γίνουν στη δευτεροβάθμια, σαφώς. Συμφωνώ απολύτως. Εγώ ήμουνα υπέρ του να αρχίσουμε από το δημοτικό. Όχι μόνο από το δημοτικό, από το νηπιαγωγείο. Διότι αν δεν αρχίσεις από τις βάσεις, τι κτίριο θα φτιάξεις; Εμείς τώρα παραλαμβάνουμε έναν ερειπιώνα που τα κεραμίδια έχουν φύγει και μπάζει και λέμε «ε, να βάλουμε κεραμίδια, πρώτα να στηρίξουμε τη σκεπή να μην καταστραφεί το κτίριο». Να καταστραφεί το κτίριο. Θα επιμόρφωνα όλους τους δασκάλους συστηματικά για να μάθουν τις νέες μεθόδους. Τέρμα στον παπαγαλισμό, γνώση του πώς να σκέφτεται ο άνθρωπος μόνος του. Θα τους έκανα να λύνουν πρακτικά προβλήματα καθημερινά, να καλλιεργούν το πνεύμα και να είναι μια ομαδική δουλειά. Δηλαδή, πάρτε εσείς οι τέσσερις ένα πρόβλημα, τι θα κάνουμε αν –εξωτερική πολιτική, λέω τώρα- αύριο η Τουρκία καταλάβει ένα νησί ή αν η Τουρκία μας πει ελάτε να τα βρούμε και θα μοιράσουμε την Κωνσταντινούπολη. Πώς θ’ αντιδράσεις; Να μάθεις να σκέφτεσαι δημιουργικά. Στο εξωτερικό έρχονταν Έλληνες φοιτητές, έξυπνα παιδιά, διαβασμένοι, και τους έβαζα εργασίες και δεν μπορούσαν να γράψουν. Έπαιρναν το βιβλίο του Keagan, έβαζαν αποσπάσματα ως εδώ, του άλλου ως εκεί, του τρίτου ως εκεί. Δεν κόλλαγε τίποτα σχεδόν. Και μου έλεγαν, αυτές είναι οι απόψεις της αυθεντίας, εγώ τι γνώμη μπορεί να έχω; Χριστιανέ μου, δε με νοιάζει να με φωτίσεις, θέλω τη γνώμη σου για να δω πως σκέφτεσαι.

Ερώτ: Από την άλλη όμως για να κάνει κάποιος εργασίες, χρειάζεται και βιβλιοθήκη…

Απάντ: Καμία αντίρρηση. Αλλά κι εκεί που υπάρχουν βιβλιοθήκες, ποιος τις χρησιμοποιεί τώρα; Για να λέμε και του στραβού το δίκιο…Λέμε, δεν έχουμε, ωραία, σωστό, αλλά κι εκεί που έχουμε, τις χρησιμοποιούμε;

Ερώτ: Στις ξένες χώρες βλέπουμε ότι έχει το πανεπιστήμιο βιβλιοθήκη, αλλά έχει και η πόλη βιβλιοθήκη.

Απάντ: Εμείς πρέπει να αλλάξουμε τώρα, κακά τα ψέματα. Αν εμείς αλλάξουμε, τα άλλα θα έρθουν γρήγορα. Το να αναγκάσεις το κράτος να σου φτιάξει βιβλιοθήκη, το να οργανωθεί μία κοινότητα και να πει «θα πάρουμε βιβλία, θα κάνουμε βιβλιοθήκη» Με δάνεια, με δωρεές στην αρχή. Υπάρχουν τρόποι, εμείς δεν είμαστε έτοιμοι γι’ αυτά, δυστυχώς.

Ερώτ: Έχετε κάποιο πρότυπο για το ελληνικό πανεπιστήμιο; Με βάση τις ελληνικές συνθήκες και τα ελληνικά δεδομένα.

Απάντ: Βεβαίως. Τα μικρά πανεπιστήμια, στις μικρές χώρες της Ευρώπης. Φινλανδία, εξαιρετικό παράδειγμα για μας. Εξαιρετικό εκπαιδευτικό σύστημα. Η Φινλανδία αρχίζει από πολύ νωρίς και βάζει τα παιδιά να κάνουν συλλογικές δουλειές. Projects. Και ιδίως projects που έχουν σχέση με την πραγματικότητα. Πώς θα φτιάξετε ένα πάρκο στη γειτονιά σας; Πώς θα αντιμετωπίσετε τη μόλυνση του περιβάλλοντος από τη βιομηχανία; Αυτή είναι η σκέψη. Πώς θα βελτιώσετε τις σχέσεις σας με τους Ρώσους που είναι γείτονες και σας ταλαιπωρούν επί τόσα χρόνια; Πώς θα παίξετε στην Ευρωπαϊκή Ένωση ένα ρόλο; Και βλέπεις τώρα τους Φιλανδούς μια μπουκιά χώρα και παίζουν ρόλο στην Ε.Ε. Παντού είναι η Φινλανδία.

Ερώτ: Και η σχέση του πανεπιστημίου στη Φινλανδία και του κράτους ποια είναι;

Απάντ: Κρατικά πανεπιστήμια είναι, αλλά έχουν αυτονομία, όπως και τα δικά μας πρέπει να αποκτήσουν αυτονομία αφού αναμορφωθούν. Δεν είναι δυνατόν να ξέρει το υπουργείο σε κάθε τμήμα τι πρέπει να γίνει, αυτό είναι δουλειά του τμήματος να το αποφασίσει. Γι’ αυτό κι εμείς προτείναμε περισσότερη αυτονομία στα πανεπιστήμια. Εξυπακούεται. Με την αυτονομία έρχονται και οι ευθύνες, δεν είναι άντε να τα φορτώνεις όλα στο δημόσιο, φταίει το δημόσιο, το δημόσιο δεν ξέρει.

Ερώτ: Υπάρχει το θέμα του κατά πόσο η αυτοδιοίκηση στα πανεπιστήμια, που την επαγγέλλονται κυρίως αυτοί που διοικούν, αυτοί που βρίσκονται στα όργανα διοίκησης, είναι στην πράξη αυτοδιοίκηση και αυτονομία και αυτό που λέμε για τους καθηγητές αυτοτέλεια. Πλέον δεν μπορούμε να κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας και να μη βλέπουμε ότι παίζονται και πολιτικά παιχνίδια, υπάρχουν εξαναγκασμοί, υπάρχουν εκβιασμοί, υπάρχουν αλληλεξαρτήσεις.

Απάντ: Μόνο πολιτικά παιχνίδια. Εγώ είμαι 29 χρόνια στο πανεπιστήμιο. Εγώ είμαι πάρα πολύ ευτυχής. Αλλά βλέπω αυτόν τον οργανισμό 29 χρόνια τώρα να καταρρέει, κάθε χρόνο είναι και χειρότερα. Όπως και να το κάνουμε. Όχι για τους καθηγητές, για τους φοιτητές. Διότι οι φοιτητές τι παίρνουν από αυτό το έρημο το πανεπιστήμιο; Τις βρώμικες αίθουσες, το στρίμωγμα, το μοναδικό σύγγραμμα και αρκετούς απόντες καθηγητές.Δεν είναι πανεπιστήμιο αυτό. Το πανεπιστήμιο έχει ένα σκοπό. Τη μετάδοση της γνώσης!

Κυριε Βερεμη θα θελατε να μεταδοσετε ενα μηνυμα προς την φοιτητικη κοινότητα του Παντειου;

Ναι, το μήνυμα είναι: ας ακολουθήσουμε τη λογική και ας πάψουμε να ζούμε σε μια εικονική πραγματικότητα.

Η συγκεκριμένη έκθεση αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, διότι η τουρκική κυβέρνηση αφενός έχει εκδηλώσει κατά τους τελευταίους 12 μήνες μία αξιοσημείωτη απροθυμία όσον αφορά την ψήφιση από την τουρκική εθνοσυνέλευση των 172 νομοσχεδίων που περιλαμβάνονται στο 9^ο Μεταρρυθμιστικό Πακέτο και αφετέρου αρνείται να εφαρμόσει πλήρως το πρωτόκολλο επέκτασης της τελωνειακής ένωσης προς τα νέα δέκα κράτη-μέλη της Ε.Ε.

Τους τελευταίους μήνες η Άγκυρα έχει αποδυθεί σε μία προσπάθεια να συνδέσει την εκπλήρωση της υποχρέωσής της για εφαρμογή του πρωτοκόλλου τελωνειακής ένωσης με την Κυπριακή Δημοκρατία με αυτό που η ίδια αποκαλεί «άρση της απομόνωσης των Τουρκοκυπρίων». Δηλαδή, με την υιοθέτηση από την Ε.Ε. κανονισμού, ο οποίος θα επιτρέπει την απευθείας διεξαγωγή εμπορίου μεταξύ των Κατεχομένων και της Ευρώπης, χωρίς τον έλεγχο των νόμιμων κυπριακών αρχών. Εν ολίγοις, η Τουρκία για να εκπληρώσει συμβατική υποχρέωση ζητεί να λάβει ως αντάλλαγμα την έμμεση αναγνώριση του ψευδοκράτους.

Παρ’ όλα αυτά, αξίζει να επισημανθεί ότι η θέση της Λευκωσίας αυτή την περίοδο είναι σημαντικά ενισχυμένη σε σύγκριση με την προηγούμενη διετία. Τα δύο γεγονότα που άλλαξαν το κλίμα ήταν αφενός η έγκριση του χρηματοδοτικού κανονισμού της Ε.Ε. προς τους Τουρκοκυπρίους, ύψους 139 εκατομμυρίων ευρώ, και αφετέρου το κοινό ανακοινωθέν της συνάντησης του Τάσσου Παπαδόπουλου με τον Γενικό Γραμματέα του Ο.Η.Ε., Κόφι Ανάν, στο Παρίσι στις 28 Φεβρουαρίου 2006. Παράλληλα, στις 27 Φεβρουαρίου 2006 οι «25» αποσυνέδεσαν τον προαναφερθέντα χρηματοδοτικό κανονισμό από τον κανονισμό για το εμπόριο των Κατεχομένων, στερώντας από την Άγκυρα το επιχείρημα ότι η Κύπρος επιχειρεί να οδηγήσει την τουρκοκυπριακή κοινότητα στην οικονομική εξαθλίωση.

Το γενικότερο κλίμα στο εσωτερικό της Ε.Ε. έχει καταστεί ακόμη πιο δυσμενές για την Τουρκία ύστερα από την υπερψήφιση τον Σεπτέμβριο 2006 από την ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της έκθεσης του χριστιανοδημοκράτη Ολλανδού ευρωβουλευτή Camiel Eurlings σχετικά με την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας.

Παρ’ όλο που η εν λόγω έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δεν έχει δεσμευτική ισχύ και δεν επηρεάζει άμεσα τις ευρω-τουρκικές διαπραγματεύσεις, θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε ότι αντικατοπτρίζει σε σημαντικό βαθμό την δυσφορία που επικρατεί στους κόλπους της Ε.Ε. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσονται και οι πρόσφατες δηλώσεις του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, σε συνέντευξη που παραχώρησε στον τηλεοπτικό σταθμό Euronews την 21^η Σεπτεμβρίου 2006. Ο κ. Μπαρόζο σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι «τα μηνύματα που λαμβάνουμε επί του παρόντος [από την Τουρκία] δεν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά».

Ασφαλώς, το ενδεχόμενο διακοπής (έστω και προσωρινής) των ενταξιακών διαπραγματεύσεων Ε.Ε.-Τουρκίας στα τέλη του έτους φαντάζει απίθανο, δεδομένης της στήριξης που παρέχουν στην Άγκυρα το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Παρά το γεγονός ότι η αναμενόμενη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα είναι κατά πάσα πιθανότητα επικριτική για την Τουρκία, η Επιτροπή αναμένεται να περιορισθεί σε μία απλή καταγραφή των γεγονότων και να μην προχωρήσει σε καμία εισήγηση προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο αρμόδιος επίτροπος για την διεύρυνση, Όλι Ρεν, παρομοίασε την προσωρινή διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων Ε.Ε.-Τουρκίας με «σύγκρουση τρένων», υπονοώντας ότι μία τέτοια ενέργεια θα πρέπει να αποφευχθεί πάση θυσία, ειδάλλως ενδέχεται να αποβεί επιζήμια και για τις δύο πλευρές. Με τη σειρά της η φινλανδική προεδρία προσπάθησε ανεπιτυχώς (εξαιτίας της κυπριακής και ελληνικής αντίδρασης) στις 12 Οκτωβρίου να επιτύχει το μαζικό άνοιγμα νέων κεφαλαίων στις διαπραγματεύσεις Ε.Ε.-Τουρκίας, αρχίζοντας από το κεφάλαιο για την βιομηχανική πολιτική.

Εάν μέχρι το συμβούλιο κορυφής της 14^ης και 15^ης Δεκεμβρίου 2006 δεν έχει εξευρεθεί κάποια κοινά αποδεκτή λύση, θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις θα βρεθούν σε μία κρίσιμη καμπή. Η ελληνική πολιτική ηγεσία είναι πεπεισμένη ότι η εκτροπή των ευρω-τουρκικών σχέσεων προς μία ειδική, προνομιακή, εταιρική σχέση δεν εξυπηρετεί σε βάθος χρόνου τα ελληνικά συμφέροντα. Ως εκ τούτου, οι επόμενοι μήνες θα είναι ιδιαίτερα κρίσιμοι για την ελληνική και την κυπριακή διπλωματία, αφού θα κληθούν να αντιμετωπίσουν και να διαχειριστούν τις συνέπειες από την διαφαινόμενη τουρκική αδιαλλαξία, χωρίς όμως να εξοβελιστεί πλήρως η τουρκική ενταξιακή προοπτική.

Έτσι λοιπόν, καθίσταται πλέον σαφές πως εάν η ελληνική διπλωματία δεν σχεδιάσει εγκαίρως ένα πλαίσιο εναλλακτικής πολιτικής απέναντι στην Άγκυρα, στην βάση ενδεχόμενων προβλημάτων από μελλοντικές τουρκικές προκλητικές συμπεριφορές και πρωτοβουλίες, τότε η Αθήνα θα βρεθεί αναπόδραστα εκτεθειμένη στον κίνδυνο καταφυγής σε αποσπασματικές, σπασμωδικές αντιδράσεις κατά την διάρκεια των ενταξιακών διαπραγματεύσεων Ε.Ε.–Τουρκίας. Κατά συνέπεια, η χάραξη μιας αποτελεσματικής πολιτικής, η οποία θα δύναται να συμβιβάσει: i) την παραμονή της Τουρκίας σε ευρωπαϊκή τροχιά, διατηρώντας ζωντανό το όραμα της πλήρους ένταξης στην Ε.Ε., με ii) τον παράλληλο σεβασμό των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων και των ορίων της ελληνικής επικράτειας αποτελεί αδήριτη αναγκαιότητα και συνιστά μία πραγματική πρόκληση για την ελληνική διπλωματία. Ωστόσο, το ερώτημα που ανακύπτει είναι κατά πόσον η υλοποίηση του ευκταίου είναι και εφικτή στην πράξη. Ή μήπως εν προκειμένω έχουμε να κάνουμε με μία απέλπιδα προσπάθεια συγκερασμού δύο πολιτικών στόχων μη συμβατών μεταξύ τους, που εκ προοιμίου αποκλίνουν αντί να τέμνονται;

Φοιτητής τμήματος «Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών»,

Κίνα. Ρύζι και chopsticks, ιδεογράμματα και φιλοσοφία, πολεμικές τέχνες και Bruce Lee, τελευταίος αυτοκράτορας και Mao Ze Dong, φτηνά κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και Ολυμπιακοί Αγώνες 2008. Τι άλλο γνωρίζουμε για τη «Χώρα του Κέντρου», όπως σημαίνει το κινεζικό όνομά της;

Για όσους πιστεύουν ότι η παγκοσμιοποίηση έχει ομογενοποιήσει τον κόσμο, η Κίνα αποτελεί, προς το παρόν τουλάχιστον, περίτρανη απόδειξη για το αντίθετο. Ο ανυποψίαστος τουρίστας μπορεί να νιώσει ένα πολιτισμικό σοκ, ακόμη και αν βρεθεί στο Πεκίνο, μητρόπολη που, αρχιτεκτονικά, καταφέρνει να συνδυάσει την παράδοση με τον εκσυγχρονισμό, και όπου οι κάτοικοι είναι πολύ πιο εξοικειωμένοι με τη δυτική κουλτούρα απ’ ότι στην ενδοχώρα.

Κατ’ αρχήν, η πρώτη οδυνηρή διαπίστωση είναι ότι ελάχιστοι Κινέζοι άνω των 20-25 γνωρίζουν αγγλικά, ακόμη και από τους ανθρώπους που έρχονται σε καθημερινή επαφή με τουρίστες, όπως οι ταξιτζήδες και οι υπάλληλοι στα αξιοθέατα. Συνεπώς, η συνεννόηση είναι από δύσκολη έως αδύνατη, ενώ για το σκοπό αυτό επιστρατεύονται αποκλειστικά σχεδόν χειρονομίες. Ευτυχώς, οι Κινέζοι είναι, ως επί το πλείστον, ευγενικοί και υπομονετικοί, χαμογελάνε συνεχώς και δεν ανεβάζουν ποτέ τον τόνο της φωνής τους.

Δεύτερον, εντύπωση προκαλεί η πανταχού παρουσία του στρατού. Στρατιώτες υπάρχουν σε κάθε δημόσιο χώρο, από τα αξιοθέατα και το μετρό, μέχρι και μέσα στα πανεπιστημιακά campus. Σου θυμίζουν πάντα ότι η Κίνα δεν είναι μια δημοκρατία σαν όλες τις άλλες και δεν έχει ξεπεράσει το στρατιωτικό κομμουνιστικό καθεστώς του παρελθόντος. Το ίδιο φαίνεται και από τη λατρεία που τρέφουν ακόμη στο πρόσωπο του Μάο: Αν και έχουν περάσει 30 χρόνια από το θάνατό του, η φωτογραφία του δεσπόζει στην Τιεν Αν Μεν και, ακόμη, σε αρκετά καταστήματα, ενώ πλήθος Κινεζών κατακλύζει το Μαυσωλείο του, για να προσκυνήσει.

Τρίτον, πολλά πράγματα που είναι ταμπού για τους δυτικούς, θεωρούνται φυσικότατα για αυτούς. Ας πούμε, το πτύειν σε δημόσιους χώρους. Την πρώτη φορά που ένας Ευρωπαίος θα δει έναν Κινέζο να φτύνει στο δρόμο, θα θεωρήσει πως ο συγκεκριμένος είναι απλώς χονδροειδής. Κατά τη διαμονή του, όμως, θα παρατηρήσει πως η συνήθεια αυτή εξασκείται από πολλούς, νέους και ηλικιωμένους, άντρες και γυναίκες, πεζούς και ποδηλάτες. Το χειρότερο είναι, ότι, όταν φτύνουν, δεν προσέχουν αν κάποιος περνά δίπλα τους ή όχι, οπότε… υπάρχει αρκετά μεγάλη πιθανότητα το πτύελο να πετύχει κάποιον άμοιρο περαστικό.

Άλλο παράδειγμα, ενδεικτικό της διαφορετικής νοοτροπίας είναι το εξής: Ένας Ευρωπαίος, αν συναντήσει έναν άνθρωπο διαφορετικής φυλής, θα τον κοιτάξει διακριτικά προσπαθώντας να κρύψει την περιέργειά του. Οι Κινέζοι, απεναντίας, δε διστάζουν να περιεργάζονται απροκάλυπτα τους δυτικούς, ιδιαίτερα αν αυτοί έχουν ανοιχτόχρωμα χαρακτηριστικά. Εκ πρώτης όψεως, η συνήθειά τους αυτή, με όσο αδιάκριτο τρόπο και αν γίνεται, δε φαντάζει επιλήψιμη· από τη στιγμή όμως που αρχίζουν να φωτογραφίζουν αδιάκοπα, ακόμη και με τα κινητά τους τηλέφωνα, τον δυτικό που περπατάει αμέριμνος στο δρόμο, ενδέχεται να προκαλέσει εκνευρισμό.

Υπάρχουν και άλλα στοιχεία που ξενίζουν τον δυτικό, όπως ο τρόπος που οι Κινέζοι οδηγούν. Όποιος πιστεύει ότι οι Έλληνες είναι οι χειρότεροι οδηγοί, πρέπει να βρεθεί στους δρόμους του Πεκίνου: εκτός από το ιδιόρρυθμο κυκλοφοριακό καθεστώς που επικρατεί, οι Κινέζοι οδηγοί δεν έχουν αναπτύξει την απαραίτητη κουλτούρα. Δεν είναι μόνο ότι προσπερνούν από δεξιά, δε βγάζουν φλας και παραβιάζουν τα φανάρια· δεν είναι ότι ορμούν σε ένα σημείο αυτοκίνητα και ποδήλατα μαζί· δεν είναι, τέλος, ότι, όταν βλέπουν πεζό να περνάει από μπροστά τους, επιταχύνουν αντί να επιβραδύνουν· κυρίως είναι ότι μπαίνουν στο αντίθετο ρεύμα και κορνάρουν στα διερχόμενα αυτοκίνητα να σταματήσουν. (Συμβουλή προς όσους σχεδιάζουν ταξίδι στο Πεκίνο: διασχίστε δρόμο μόνο αν βλέπετε Κινέζο να προχωράει, και πάντα από κοντά του!)

Φυσικά, η Κίνα δεν εκπλήσσει δυσάρεστα μόνο τον ταξιδιώτη. Κάθε πρωί μπορεί κανείς να δει στα διάσπαρτα τεράστια πάρκα του Πεκίνου πληθώρα ανθρώπων να γυμνάζονται. Οι περισσότεροι από αυτούς είναι ηλικιωμένοι, που κάνουν διατάσεις, ασκούνται σε πολεμικές τέχνες με σπαθιά ή βεντάλιες, παίζουν ένα παράδοξο παιχνίδι με ρακέτες. Γενικά, η θέση των ηλικιωμένων είναι αναβαθμισμένη στην Κίνα σε σχέση με τη Δύση. Τους συμπεριφέρονται με μεγάλο σεβασμό και δεν τους θέτουν στο περιθώριο ούτε τους θεωρούν ανήμπορους.

Ένα ακόμη χαρακτηριστικό, οικείο ίσως για τους Έλληνες, αλλά όχι για τους λοιπούς Ευρωπαίους, είναι το παζάρι. Ο καταστηματάρχης, ειδικά αν δει ξένο, προτείνει μια αστρονομική, για τα δεδομένα της χώρας, τιμή, περίπου δεκαπλάσια από την πραγματική αξία του προϊόντος. Ο πελάτης αντιπροτείνει και ουσιαστικά, σε αυτόν επαφίεται η τελική τιμή, αφού με την παραμικρή απόπειρα του να φύγει, ο καταστηματάρχης σπεύδει από πίσω του. Πρόκειται για ένα διασκεδαστικό παιχνίδι με την ίδια στιχομυθία να επαναλαμβάνεται συνεχώς σε όλα τα καταστήματα.

Τέλος, όλοι γνωρίζουμε λίγο πολύ τις διατροφικές συνήθειες των Κινέζων. Το ζήτημα είναι ότι πολλάκις ο ξένος δε γνωρίζει τι κρέας τρώει, αφού το μενού είναι στα κινέζικα και η παραγγελία γίνεται δείχνοντας τη φωτογραφία του πιάτου. Έχουν συμβεί αρκετές παρεξηγήσεις, με πιο διασκεδαστική την περίπτωση ενός φίλου, που αντιλήφθηκε τι θα έτρωγε μόνο όταν ο μάγειρας αποκεφάλισε μπροστά του μια ζωντανή χελωνίτσα. Σε όσους το θεωρούν αποτρόπαιο, πρέπει να θυμίσουμε ότι για πολλούς αιώνες η κινεζική γη αδυνατούσε να θρέψει το λαό της. Ήταν αυτή η απουσία γαστρονομικής εκλεκτικότητας που εξασφάλισε την επιβίωσή τους.

Πολλά θα μπορούσαν ακόμη να ειπωθούν για τα στοιχεία που εκπλήσσουν τον ξένο όταν βρεθεί στο Πεκίνο. Και δεν είναι μόνο η διαφορετική νοοτροπία των ανθρώπων, αλλά και ολόκληρη η ατμόσφαιρα της πόλης, που σε κάνουν να νιώθεις ότι βρίσκεσαι σε έναν άλλον κόσμο. Που σε κάνουν να συνειδητοποιήσεις ότι πολιτισμός δεν είναι μόνο αυτά που γνωρίζεις, αλλά κυρίως αυτά που δε γνωρίζεις.

Βρισκόμαστε στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Σπουδών, ένα κατεξοχήν χώρο πολιτικής έκφρασης και σκέψης. Κατά πόσον όμως είμαστε σε θέση να επιχειρηματολογούμε και να στηρίζουμε τις ιδέες και τις σκέψεις μας; Αρκεί μόνο να αναλογιστούμε την τελευταία μας συζήτηση με ένα φίλο για να διαπιστώσουμε, ότι το να μπορεί κανείς να επιχειρηματολογεί και να πείθει τους λοίπους συνομιλητές του είναι προτέρημα που όμως δεν το κατέχει, παρά μια εκλεκτή μειοψηφία.

Στο πανεπιστήμιο μας λειτουργεί εδώ και έναν χρόνο ένας Όμιλος Ρητορικής Τέχνης που διδάσκει την τέχνη της επιχειρηματολογίας, δηλαδή το πώς να χρησιμοποιούμε σωστά δομημένες προτάσεις και τα κατάλληλα επιχειρήματα ώστε να πείσουμε τον συνομιλητή μας. Ο Ρητορικός Όμιλος Παντείου Πανεπιστημίου διεξάγει προπονήσεις debate με ειδικευμένο εκπαιδευτή. Στον όμιλο μπορεί να συμμετάσχει ο οποιοσδήποτε φοιτητής του Παντείου χώρις δεσμεύσεις ή καταβολή χρημάτων. Μέσω του ομίλου κάθε φοιτητής/φοιτήτρια μπορεί αν το επιθυμεί να συμμετάσχει σε πρωταθλήματα που λαμβανουν χώρα σε επίπεδο εθνικό και διοργανώνονται από ομίλους άλλων ελληνικών πανεπιστημίων, σε επίπεδο ευρωπαϊκό και παγκόσμιο. Οι προπονήσεις έχουν τη μορφή σεμιναρίων και προσομοιώσεων αγώνων για καλύτερη εξάσκηση. Διδασκόμαστε τα όπλα της πειθούς και μαθαίνουμε να χρησιμοποιούμε τη λογική και τη ευστροφία μας ώστε να καταρριψούμε τα επιχειρήματα των άλλων ή να μειώσουμε στη σημασία τους.

Η εμπειρία ενός αγώνα debate είναι πραγματικά μοναδική γι αυτό δεν θα ήταν δόκιμο να περιγραφεί γραπτώς. Το debate είναι ένα «άθλημα» πολύ διαδεδομενο στο εξωτερικό αλλά αναπτυσσεταί ολοένα και περισσότερο και στην Έλλαδα με την δημιουργία πανεπιστημιακών ομίλων ρητορικής και τη διοργάνωση πρωταθλημάτων. Η εμπειρία του debate χαρίζει πολλά εφόδια σε όλους τους συμμετέχοντες.

Ο Όμιλος Ρητοτορικής Τέχνης πραγματοποιεί προπονήσεις μια φορά την εβδομάδα για δυο περίπου ώρες. Το πρόγραμμα των προπονήσεων θα διαμορφωθεί με βάση τις επιθυμίες των μελών του ομίλου και τις δυνατότητες υλικοτεχνικής υποδομής. Όποιος επιθυμεί να συμμετάσχει μπορει να στειλει e-mail στις διευθύνσεις evitalykou@yahoo.gr και natassakaridi@yahoo.gr. Σας παροτρύνουμε και σας προκαλόυμε σε έναν αγώνα debate!

Όντας κάποιος που πέρασε την διαδικασία των αιτήσεων για πανεπιστήμια των Η.Π.Α. με επιτυχία, αφού έγινα δεκτός σε ένα από τα καλύτερα πανεπιστήμια της χώρας το University of Chicago, μου ζητήθηκε να παραθέσω μερικές συμβουλές για την διαδικασία. Ξεκινώντας θα ήθελα να τονίσω ότι η επιλογή για μεταπτυχιακές σπουδές στις Η.Π.Α. είναι μια επένδυση στο μέλλων κάποιου και θα πρέπει να γίνεται μετά από προσεκτική ανάλυση κόστους-οφέλους. Θέλει πολλή σκέψη στο γιατί κάποιος θέλει να σπουδάσει στις Η.Π.Α. και τι περιμένει να αποκομίσει από τις σπουδές αυτές. Οι φιλοδοξίες σας, ιδιαίτερα οι μελλοντικές, παίζουν μεγάλο ρόλο.

Αν λοιπόν κάποιος έχει αποφασίσει ότι οι σπουδές στις Η.Π.Α. αποτελούν μια θετική επένδυση για το μέλλον του, τότε θα πρέπει να εμπλακεί σε μια απαιτητική διαδικασία. Πρώτων θα πρέπει να κάνει μια έρευνα για πανεπιστήμια και προγράμματα που τον ενδιαφέρουν. Η έρευνα αυτή μπορεί να γίνει με την συζήτηση με καθηγητές ή άτομα που έχουν σπουδάσει στις Η.Π.Α., με την μελέτη της βιβλιογραφίας από τα πανεπιστήμια των Η.Π.Α., για την εξεύρεση σχολών που σας ενδιαφέρουν, με την αναζήτηση συμβουλών σε ιδρύματα σαν το Ίδρυμα Fulbright ή την Ελληνοαμερικανική Ένωση αλλά κυρίως με την εξεύρεση πληροφοριών στο διαδίκτυο. Όλα τα μεγάλα πανεπιστήμια των Η.Π.Α. και πολλά μικρότερα έχουν ιστοσελίδες που ουσιαστικά περιέχουν όλες τις πληροφορίες που θα ήθελε κάποιος και εμπεριέχουν ηλεκτρονικές αιτήσεις. Όποτε ορμήστε και κάντε μια πολλή καλή έρευνα αγοράς.

Κοιτάξτε προσεκτικά όλα τα στοιχεία για ένα πανεπιστήμιο και κυρίως το μέγεθος, αν είναι δημόσιο ή ιδιωτικό, αν έχει μεγάλη ή μικρή οικονομική υποστήριξη, αν γίνεται εκτέλεση ή όχι έρευνας, αν τα προγράμματα είναι ακαδημαϊκού χαρακτήρα (academic oriented) ή ρίχνουν βάρος στην διαμόρφωση πολιτικών (policy oriented), ποιοί διδάσκουν και κυρίως της απαιτήσεις εισόδου δηλαδή πόσες συστατικές επιστολές, αν απαιτεί επαγγελματική εμπειρία σε κάποιο τομέα, αν απαιτεί την αποστολή δείγματος κάποιου πανεπιστημιακού ή επιστημονικού γραπτού σας (πιστέψτε με οι περισσότερη δεν έχουμε το δεύτερο). Το τι θα αρέσει ή θα ικανοποιεί τον καθένα από εσάς είναι υποκειμενικό όμως συμβουλεύω να επιλέξετε να στείλετε αιτήσεις σε τουλάχιστον έξι πανεπιστήμια και να επιλέξετε πάντα ένα δημόσιο πολιτειακό πανεπιστήμιο με φήμη για απορρόφηση αλλοδαπών φοιτητών σαν ένα δίχτυ ασφαλείας (εγώ π.χ. επέλεξα το Temple).

Την ίδια στιγμή πηγαίνετε στην Αμερικανική Πρεσβεία και κοιτάξτε να καταλάβετε πλήρως την διαδικασία για την έκδοση φοιτητικής βίζας και οποιονδήποτε άλλων εγγράφων είναι αναγκαία. Αν έχετε απορίες ή προβλήματα αναζητήστε βοήθεια στο ίδρυμα Fulbright. Στις ιστοσελίδες των πανεπιστημίων θα βρείτε επιπλέον πληροφορίες για διάφορες απαιτήσεις και διαδικασίες που απορρέουν από τοπικούς πολιτειακούς νόμους (ιδιαίτερα σε θέματα υγείας).

Κάντε έρευνα στο θέμα της χρηματοδότησης. Αν οι περισσότερη είστε σαν και έμενα από οικονομικής πλευράς θα χρειαστείτε ένα δάνειο. Ξεχάστε τα ελληνικά δάνεια και ανατρέξτε στις ιστοσελίδες των πανεπιστημίων. Αν προσφέρουν δάνεια σε αλλοδαπούς φοιτητές ίσως είναι η καλύτερη λύση για εσάς ειδάλλως κοιτάξτε ευρωπαϊκές και αμερικανικές τράπεζες. Κατόπιν κάντε έρευνα για υποτροφίες. Μην αναμένεται ότι θα πάρετε υποτροφία από το πανεπιστήμιο τον πρώτο χρόνο. Γενικά σιγουρευτείτε ότι θα έχετε βρει τις προσόδους ή πήγες για τον πρώτο χρόνο. Τα πανεπιστήμια το θεωρούν εξαιρετικά σημαντικό θέμα στην διαδικασία επιλογής.

Στην συνέχεια πρέπει να προετοιμαστείτε και να δώσετε δύο ειδικά διαγωνίσματα που είναι απαραίτητα από τα περισσότερα πανεπιστήμια. Αυτά είναι το G.R.E. και το T.O.E.F.L. Το πρώτο μετράει την αναλυτική, κριτική και λογική ικανότητα σας χρησιμοποιώντας ασκήσεις ανάγνωσης, λεξιλογίου και συγγραφής στην αγγλική γλώσσα και ασκήσεις βασικών μαθηματικών και στατιστικής. Είναι αρκετά δύσκολο, ειδικά το λεξιλόγιο είναι σαδιστικό, και προτείνω να μην λυπηθείτε τα λεφτά και να κοιτάξετε κάποιο πρόγραμμα φροντιστηρίου παρά να προετοιμαστείτε από μόνοι σας. Εγώ πήγα σε ένα πρόγραμμα του Ελληνοαμερικανικού Ινστιτούτου και έμεινα αρκετά ευχαριστημένος. Κοιτάξτε να πάρετε υψηλά σκορ γιατί μετράει πολύ.

Το T.O.E.F.L. είναι ένα τεστ ικανότητας στην αγγλική γλώσσα πιο εύκολο από το Proficiency αλλά δυσκολότερο από το Lower. Αν πήρατε το Proficiency με σχετική ευκολία τότε μπορείτε να δοκιμάσετε να προετοιμαστείτε μόνοι σας χρησιμοποιώντας τα βιβλία του εμπορίου όπως έκανα εγώ. Αν έχετε δυσκολίες με την γλώσσα τότε προτείνω να δουλέψετε με έναν φροντιστή. Για περισσότερες πληροφορίες για αυτά τα διαγωνίσματα απευθυνθείτε στο www.ets.org, στο ίδρυμα Fulbright και στην Ελληνοαμερικανική Ένωση.

Γενικά η κύρια συμβουλή μου είναι ότι αν ενδιαφέρεστε για Αμερική και έχετε φιλοδοξίες για μια σοβαρή ακαδημαϊκή καριέρα ή μια διεθνή καριέρα στην διαμόρφωση διεθνούς πολιτικής τότε αρχίστε από τώρα την ερεύνα. Μην διστάσετε να ρωτήσετε αν έχετε απορία και εξαντλήστε το διαδίκτυο. Επιπροσθέτως τα αγόρια καλό θα ήταν να τελειώσουν πρώτα το στρατιωτικό τους αποφεύγοντας να γίνουν Δ.Ε.Α.

Παρακάτω παραθέτω το email μου για όποιον θέλει περισσότερες πληροφορίες. Μην διστάσετε να επικοινωνήσετε αν και μπορεί, λόγω φόρτου εργασίας, να μην μπορώ να απαντήσω άμεσα. Η Αμερική είναι ένας ενδιαφέρον και πολλές φορές παράξενος ή τρομακτικός τόπος αλλά τα πανεπιστήμια της πραγματικά είναι τα καλύτερα. Μην φοβάστε την πρόκληση αλλά τολμήστε, όμως θυμηθείτε ότι απαιτεί κατάλληλη προετοιμασία. Καλή τύχη και εύχομαι να σας δούμε εδώ.

1) Ίδρυμα Fullbright Bασσιλισης Σοφίας 6, www.fullbright.gr, advisor@fulbright.gr, 210-7241-811 and 210-7241-812, extension 104, Fax. 210-7226-510

2) Hellenic American Union, Μασσαλίας 22, Tel.: 210 3680900
e-mail: hau@hau.gr

4) www.braintrack.com Portal για να βρείτε την ιστοσελίδα οποιουδήποτε αμερικανικού πανεπιστημίου.

Η δεκαετία του 1990 ήταν μια ενδιαφέρουσα δεκαετία, δεν διέφερε και πολύ από τη σημερινή πραγματικότητα, αλλά αν ο σημερινός φοιτητής έμπαινε σε μια χρονομηχανή και γύριζε πίσω στο χρόνο, θα έβλεπε το Πάντειο κάπως διαφορετικά. Ας δούμε τι θα έβλεπε ένας φοιτητής αν γυρνούσε στις αρχές της δεκαετίας του 1990

Το Πάντειο ως κτίριο ήταν αρκετά διαφορετικό. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 το νέο μπεζ κτίριο δεν υπήρχε ακόμα, το παλιό κτίριο που υπήρχε εκεί είχε ήδη γκρεμιστεί και χρησιμοποιούνταν ως τεράστιο πάρκινγκ. Το νέο κτίριο άρχισε να κτίζεται και παραδόθηκε το 1996, σε μία μεγαλειώδη τελετή εγκαινίων παρουσία του τότε Πρόεδρου της Δημοκρατίας Κ. Στεφανόπουλου.

Δεν ήταν όμως μόνο αυτή η διαφορά, το κεραμιδί κτίριο, αν και εξωτερικά ακριβώς ίδιο με σήμερα, εσωτερικά ήταν πολύ διαφορετικό. Το κυλικείο του κυρ Πανάγου ήταν πιο μικρό, η βιβλιοθήκη, της οποίας η είσοδος βρισκόταν σχεδόν απέναντι από την αριστερή σκάλα, καταλάμβανε μόλις έναν όροφο, με αρκετά διαφορετική διαρρύθμιση, ενώ όλοι οι υπόλοιποι όροφοι, εκτός από διοικητικές υπηρεσίες, φιλοξενούσαν και αίθουσες διδασκαλίας. Μεταξύ αυτών και το περίφημο Αμφιθέατρο 1, ιστορικό αμφιθέατρο, καθώς σε αυτό εκτός από μαθήματα είχαν διεξαχθεί και πάρα πολλές φοιτητικές συνελεύσεις.

Το μόνο κτίριο το οποίο δεν έχει αλλάξει τόσο είναι το γυάλινο κτίριο, αν εξαιρέσει κανείς τα ρολά ασφαλείας. Τέλος να πούμε ότι ο πεζόδρομος δεν υπήρχε μεταξύ του νέου και των παλαιών κτιρίων και ότι μπροστά από το κεραμιδί κτίριο υπήρχαν κάγκελα και πόρτες.

Αν ήσουν φοιτητής του Παντείου στις αρχές του 1990 θα ήσουν φοιτητής σε ένα από τα εξής τμήματα: Δημόσιας Διοίκησης (όπου οι ομηρικοί καβγάδες μεταξύ των καθηγητών κόντεψαν να διαλύσουν το τμήμα), Αστικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης (το ΤΑΠΑ, αυτό που σήμερα ονομάζεται ΤΟΠΑ, περιττό να πούμε ότι οι φοιτητές του τμήματος ονομάζονταν ΤΑΠες!), Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σπουδών (από τη διάσπαση του οποίου προέκυψαν τα τμήματα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας και Ευρωπαϊκών και Διεθνών Σπουδών), Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (το οποίο μετονομάστηκε σε Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού), Κοινωνιολογίας, Κοινωνικής Πολιτικής και Ανθρωπολογίας (το οποίο προέκυψε από τη διάσπαση του τμήματος Κοινωνιολογίας) και Ψυχολογίας.

Αν το 1990 ήσασταν πρωτοετείς φοιτητής και είχατε περάσει σε κάποιο τμήμα του Παντείου θα σας ρωτούσαν μήπως αντί να εγγραφείτε στο τμήμα που είχατε περάσει, επιθυμούσατε να εγγραφείτε στο τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας καθώς δεν είχε συμπεριληφθεί στο μηχανογραφικό δελτίο.

Αν το 1990 ήσασταν δευτεροετής φοιτητής στο τμήμα Δημόσιας Διοίκησης θα σας ρωτούσαν μήπως αντί για πτυχίο από το τμήμα Δημόσιας Διοίκησης, επιθυμούσατε να πάρετε πτυχίο από το Αστικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης, το οποίο μόλις είχε ιδρυθεί. Αν μη τι άλλο θα είχατε και επιλογές…!!!

Οι φοιτητές του 1990 δεν διέφεραν και πολύ από τους σημερινούς. Απέφευγαν να ασχολούνται με τα συνδικαλιστικά, μερικοί πατούσαν στα μαθήματα, και πολλοί γέμιζαν τα γύρω από το Πάντειο στέκια.

Τα κινητά τηλέφωνα ότι είχαν αρχίσει να κυκλοφορούν και η κατοχή τους αυτομάτως σήμαινε ότι κάποιος είχε κοινωνικό στάτους. Οι φοιτητές, κυρίως της ΔΑΠ, αγόραζαν μανιωδώς τον Αδέσμευτο Τύπο, καθώς δημοσίευε κάθε μέρα ένα κουπόνι. Με την συμπλήρωση εκατό κουπονιών ο κάτοχός τους έπαιρνε δώρο, εντελώς δωρεάν, ένα κινητό τηλέφωνο, πανάκριβο δώρο για την εποχή (ξέρετε από εκείνα που έμοιαζαν με ασύρματους με το πορτάκι και την κεραία να εξέχει)!

Τα στέκια τότε όμως ήταν λιγοστά. Οι περισσότερες καφετέριες στον πεζόδρομο του Παντείου δεν υπήρχαν, ούτε ο Γρηγόρης και τα Everest, τα οποία άνοιξαν τέλη της δεκαετίας του 1990. Ο Φεντιάς –ο οποίος επίσης έφυγε πρόσφατα από κοντά μας- υπήρχε ως σταθερή αξία, ενώ οι καφετέριες ήταν αυτές οι οποίες βρίσκονται μπροστά από το Πάντειο, μεταξύ του νέου και του κεραμιδί κτιρίου.

Στέκι των φοιτητών ήταν και το περίφημο «στέκι» στον ημιώροφο της φοιτητικής εστίας του Παντείου. Τότε η φοιτητική εστία, από την οποία το μόνο που λειτουργεί σήμερα είναι το εστιατόριο, έσφυζε από ζωή. Στο στέκι συγκεντρώνονταν όλοι οι φοιτητές που διέμεναν εκεί, και όχι μόνο, για τάβλι, καφέ και κουβέντα.

Α, όλα κι όλα οι φοιτητές μπορεί να μην ασχολούνταν με τις παρατάξεις αλλά ασχολούνταν αυτές μαζί τους. Από το 1990 έως το 1994 πρώτη δύναμη ήταν η ΠΑΣΠ, ενώ από το 1995 μέχρι σήμερα, όπως ξέρετε η ΔΑΠ.

Φυσικά, όπως κάθε φοιτητικό κίνημα που σέβεται τον εαυτό του, είχε και τις μορφές του που ξεχώριζαν! Η ΠΑΣΠ, τον περίφημο Νικολάου, ήδη τριαντάρη τη δεκαετία του ενενήντα, ο οποίος είχε ξεμείνει στο πανεπιστήμιο και κατείχε όλα τα τυπικά χαρακτηριστικά ενός παλιού καλού φοιτητοπατέρα. Κάθε φορά που έβγαζε λαύρους λόγους στα αμφιθέατρα, αυτά σείονταν με συνθήματα του τύπου: «Νικολάου στη Βουλή, για να φύγει απ’ τη σχολή!» και άλλα συναφή.

Η ΔΑΠ ξεχώριζε για τις πανέμορφες κοπέλες της και τον… Διαμαντή! Ο Διαμαντής (επώνυμο: Βασιλακούδης) αλώνιζε τα αμφιθέατρα και έβγαζε τρεις φορές την ημέρα λόγους επί παντός επιστητού. Κάθε φορά που οι φοιτητές τον έβλεπαν να μπαίνει στα αμφιθέατρα, επικρατούσε πανικός καθώς δεν ήξεραν από πού να βγουν γιατί δεν άντεχαν άλλο. Πίσω όμως από το βερμπαλισμό του και τα συνηθισμένα πολιτικά ψέματα που έλεγε, κρύβονταν ένας από τους λίγους πραγματικά άξιους εκπροσώπους φοιτητικών παρατάξεων, και οφείλουμε να του το αναγνωρίσουμε.

Ο «Συνάδερφος» Χρήστος, από το περίφημο «Συνάδελφοι» που συνήθιζε να λέει όταν ξεκινούσε το λόγο του, της Πανσπουδαστικής Κίνησης Συνεργασίας θα μείνει επίσης αξέχαστος σε πολλούς.

Και κοντά σε αυτούς και η… Μάγκυ! Φοιτήτρια που άνηκε στην ΕΣΟΦ και πωλούσε την εφημερίδα «Εργατική Αλληλεγγύη»… Συνήθως ο διάλογος που ακολουθούσε με τους φοιτητές ήταν ο εξής: «Θα πάρεις Εργατική Αλληλεγγύη;», «Όχι», «Και γιατί δεν θα πάρεις; Θες να σε στείλουν φαντάρο στη Γιουγκοσλαβία;;»... οπότε ο φοιτητής έμενε κόκαλο!

Από τις αυτόνομες παρατάξεις όπως τη ΦΑΠΑ (Φοιτητές Αστικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης), την Κοινωνιολογική Δημιουργία, την Κίνηση για την Αυτοοργάνωση του Πολιτικού, ξεχωρίζουμε τα Αυτόνομα ΜΜΕ, ανεξάρτητη παράταξη του τότε τμήματος Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Επρόκειτο για παράταξη λίγο ελιτίστικη και με πάρα πολύ μεγάλη υποστήριξη από τους φοιτητές και τους καθηγητές του τμήματος σε σημείο που για χρόνια πολλές παρατάξεις δεν τολμούσαν να κατεβάσουν εκεί υποψηφίους. Αναφέρονταν χαρακτηριστικά παραδείγματα φοιτητών οι οποίοι τόλμησαν να θέσουν υποψηφιότητα με άλλες παρατάξεις και έχασαν τους φίλους τους, δεν τους μιλούσε κανείς, θεωρούνταν προδότες και λοιπά και λοιπά!

Και φυσικά υπήρχαν τα περίφημα φοιτητικά πάρτυ. Πάρτυ διοργάνωναν όλη τη χρονιά, οι πάντες! Πρώτες και καλύτερες οι φοιτητικές παρατάξεις φυσικά, αν και φυσικά στα πάρτυ τους πήγαιναν όχι μόνο οι ψηφοφόροι τους αλλά και καθένας που ήθελε να περάσει καλά.

Τα πάρτυ γίνονταν στο εστιατόριο της εστίας (όσο και αν φαίνεται δύσκολο να το πιστέψει κανείς σήμερα), ενώ όταν ο καιρός το επέτρεπε, κυρίως το φθινόπωρο ή την άνοιξη στο προαύλιο του πανεπιστημίου.

Για πιο πριβέ καταστάσεις, κυρίως από φοιτητές που γιόρταζαν κλπ, υπήρχε και το στέκι, στον ημιώροφο του Παντείου όπου γίνονταν εκδηλώσεις, ενώ ενίοτε, πάρτυ γίνονταν μέχρι και στην ταράτσα της φοιτητικής εστίας.

Φυσικά για να ευλογήσουμε τα γένια μας... τα μεγαλύτερα πάρτυ στην ιστορία του Παντείου είχαν πραγματοποιηθεί από τα Παντειακά Νέα, στο προαύλιο του Παντείου όπου επί δύο συνεχόμενες χρονιές η εφημερίδα είχε διοργανώσει συναυλία με τους Πυξ Λαξ. Χιλιάδες κόσμου είχε συρρεύσει τότε στο Πάντειο από όλη την Αθήνα.

Τελευταία αφήσαμε τα Παντειακά Νέα, την εφημερίδα που είχε ταυτιστεί με τους φοιτητές του Παντείου. Το γραφείο της εφημερίδας βρίσκονταν στο ισόγειο της φοιτητικής εστίας. Ακόμα και σήμερα, αν και εγκαταλελειμμένο, όπως και το σύνολο της εστίας, στα τζάμια του, όποιος περάσει απ’ έξω θα δει την επιγραφή «Παντειακά Νέα». Εκεί συγκεντρωνόμασταν τότε για να συζητήσουμε, να διασκεδάσουμε, να περάσουμε καλά. Η εφημερίδα είχε γίνει σημείο αναφοράς για όλους τους φοιτητές.

Μας σταματούσαν στο δρόμο και μας έλεγαν «γράψε για εκείνο, γράψε για το άλλο». Και όλοι φυσικά προσπαθούσαν να έχουν την εφημερίδα με το μέρος τους. Φοιτητικές παρατάξεις, καθηγητές και άλλοι παράγοντες. Ο γράφων είχε γίνει δέκτης παραπόνων, απειλών, προσφορών για να γραφτεί ή να μη γραφτεί κάτι στην εφημερίδα. Τα περιστατικά που έχουμε να θυμηθούμε πολλά, αστεία, σοβαρά, συγκινητικά. Θα αναφέρουμε ένα, έτσι για αυτοσαρκασμό…

Τελειώνοντας δεν μπορούμε εμείς οι παλαιότεροι παρά να εκφράσουμε την ευχή, η νέα γενιά που αναλαμβάνει την εφημερίδα από εδώ και πέρα να την κάνει ακόμα μια φορά σημείο αναφοράς και σε δέκα χρόνια να γράφει κι εκείνη τις δικές της αναμνήσεις από τη δεκαετία του 2000.

Στο «Balkan Ghosts – A journey through history» ο αναγνώστης γίνεται συνοδοιπόρος του συγγραφέα σ’ ένα ταξίδι γοητευτικό. Ο Robert Kaplan, έμπειρος Αμερικανός δημοσιογράφος, που χρόνια περιφέρεται στη βαλκανική επικράτεια προσπαθώντας να εντρυφήσει στα αίτια της πολυπλοκότητάς της, μας δίνει την ευκαιρία να περιηγηθούμε στις χώρες της περιοχής γεωγραφικά, μα και να αναλύσουμε την ιστορία τους, την κοινωνία τους, να μπούμε στην ψυχοσύνθεση των λαών τους.

Με ένα γράψιμο πολύ ζωντανό, ο Kaplan μας φέρνει σε επαφή με τον τόπο, τους ανθρώπους, τη γλώσσα, τη θρησκεία, τα ήθη και έθιμα, τη νοοτροπία, τις ιστορικές μνήμες, τους εθνικούς μύθους. Οι συνομιλίες με απλούς, λαϊκούς ανθρώπους, οι συζητήσεις με διανοούμενους, ιστορικούς και πολιτικούς, η συναναστροφή χωρίς προκαταλήψεις με ανθρώπους κάθε ιδεολογικού υπόβαθρου, η προσφυγή σε κείμενα περιηγητών της περιοχής προηγούμενων εποχών, που δίνουν την ευκαιρία σύγκρισης του παρόντος με το παρελθόν, είναι μερικοί από τους τρόπους που χρησιμοποιεί ο Kaplan για να μας κάνει να δούμε όλα αυτά που μας διηγείται εκ των έσω. Να μας κάνει να εστιάσουμε όχι τόσο στο τι και στο ποιος έκανε κάτι, αλλά περισσότερο στο πώς και στο γιατί συνέβη αυτό. Ο συγγραφέας προσπαθεί να διαφωτίσει τα αίτια των γεγονότων, τις ρίζες τους στο μυαλό και την ψυχή του κάθε λαού, τονίζει τη συνέχεια και την εξέλιξη των συμβάντων. Δεν μπαίνει στη λογική να αποδώσει ευθύνες, να ψέξει ή να επιδοκιμάσει πολιτικές, προσπαθεί μόνο να εξηγήσει την τραγική και μάταιη δύναμη τάσεων απόλυτα νομιμοποιημένων από, και πλήρως ενσωματωμένων στο εκάστοτε εθνικό συλλογικό κεκτημένο που όμως είναι καταδικασμένες να συγκρούονται και να αλληλοεξοντώνονται.

Δεν μπορούμε βέβαια να περιμένουμε από έναν Αμερικανό να κατανοήσει και να νιώσει ουσιαστικά και βιωματικά τα πάθη και τα μίση των Βαλκανίων, την εθνικοθρησκευτική ιερότητα του εκάστοτε σκοπού, τις μανίες και τις συλλογικές ψυχώσεις. Η αλήθεια είναι, ότι ο Kaplan μένει κάπως αμήχανος και αποστασιοποιημένος μπρος στην προαιώνια απόλυτη σύγχυση λαών, συμβόλων και μύθων της Γιουγκοσλαβίας, το μυστικιστικό αυταρχισμό της Ρουμανίας, την παθιασμένη θρησκευτικότητα της Βουλγαρίας, το μετέωρο υπαρξιακό βήμα της Ελλάδας ανάμεσα στην Ανατολή και τη Δύση. Μα πρέπει να αναγνωρίσουμε, ότι το «Balkan Ghosts» είναι μια εξαιρετικά προσεκτική, ειλικρινής και αντικειμενική μελέτη, από την οποία θα μάθουμε πολλά πράγματα και θα αναθεωρήσουμε πολλές απόψεις μας.

Ψάχνοντας για διαμέρισμα στην Αθήνα είναι σαν να παίζεις Μοnopoly και ο αντίπαλος να’ χει πάρει όλα τα σπιτάκια!

Όντας φοιτητής που προέρχεται από την Θεσσαλονίκη Ήμουν ΚιΕγώ Κάποτε στην θέση στην οποία θα βρίσκονται κατά την περίοδο των εγγραφών αρκετοί νεοφερμένοι φοιτητές από όλα τα μήκη και πλάτη της Ελλάδος. Έψαχνα για ένα σπίτι το οποίο θα με εξυπηρετούσε όσο καιρό θα σπούδαζα στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Φτάνοντας λοιπόν στο Τρίτο Έτος Σπουδών και έπειτα από πολλά Παντειακά Party θεώρησα χρέος μου προς τους καινούργιους φοιτητές που ψάχνουν σπίτι, να δώσω ορισμένα tips προκειμένου να βρουν το σπίτι στο οποίο θα περάσουν τα πιο ανέμελα και τρελά χρόνια τις ζωής τους.

Καταρχάς, δίνεις ενάμισι ευρώ από τον καφέ σου μια Πέμπτη ή ένα Σάββατο και αγοράζεις μια εφημερίδα αγγελιών -τότε βγαίνουν αυτές. Έπειτα παραγγέλνεις σε μια καφετέρια μια φραπεδιά -όπως λέμε εμείς εκεί πάνω στην Θεσσαλονίκη και ξεκινάς το ξεφύλλισμα. Υπόψην! Μπορείς να βρεις και πολλά ενοικιαστήρια έξω από το Πάντειο αλλά δεν θα τα πρότεινα, καθώς τα περισσότερα βρίσκονται εκεί από πρόπερσι γιατί κανείς δεν μπήκε στον κόπο να τα ξεκολλήσει.

Οι πιο must περιοχές είναι και αυτές που βρίσκονται γύρω από το Πάντειο -Κουκάκι, Νέος Κόσμος, Καλλιθέα- και φυσικά είναι και οι πιο τσουχτερές σε τιμές καθώς οι ιδιοκτήτες των ενοικιαζόμενων «γνωρίζουν καλά» την θέση και τις ανάγκες των παιδιών που ψάχνουν για σπίτια. Πάνω σε αυτό πατάνε και πολλοί επιτήδειοι και βλέπεις μετά: «Ισόγειο δυάρι πλησίον Παντείου, Τιμή 450 ευρώ» και λες μα αν είναι δυνατόν!

Αν όμως κάποιος ψάχνει για σπίτι και έχει κάτι σοβαρό υπόψην του καλό θα ήταν προτού μπει στον κόπο να πάει να το δει, να κάνει μια μικρή προεργασία του πράγματος.

Οι λέξεις Νεόδμητο, Πλήρως Ανακαινισμένο, Θέα Ακρόπολη σημαίνουν ότι είναι ακριβό! Έτσι εξηγείται και το ότι δεν αναφέρεται στην αγγελία η τιμή. Σε όλους μας θα άρεσε ένα τέτοιο σπίτι, αλλά ας σοβαρευτούμε. Αν κάποιος δεν σκοπεύει να δίνει μηνιαίως για την θέα 500 ευρώ καλύτερα να μην μπει στον κόπο να πάει να το δει.

Όταν όμως το βρεις και θέλεις να το νοικιάσεις, καλό θα ήταν για το image σου όταν πας να δεις τον ιδιοκτήτη να είσαι καλοντυμένος και σοβαρός. Επίσης, μην πεις επουδενί τη λέξη «Party», εκτός κι αν είναι στο context: «Δεν πιστεύω να κάνει κανείς απ’ τους διπλανούς Party, σε ώρες κοινής ησυχίας;». Σε κάθε περίπτωση, κατά την επίσκεψή στο σπίτι θα υποστείς από τον ιδιοκτήτη μια μικρή Ιερά Εξέταση.

Στο τέλος να ξέρεις πώς καθώς περνάει ο καιρός αναζήτησης γίνεσαι σοφότερος: παρατηρείς με δέος τη μεταφυσική πίστη των ιδιοκτητών, και παρ’ ότι θα δεις ένα άθλιο διαμέρισμα δε θα το νοικιάσεις επειδή σου έχει μείνει η καλή εντύπωση της αγγελίας.

Πηγαίνοντας στο σινεμά, είχα στο μυαλό μου το πολύ ενδιαφέρον και καθηλωτικό ντοκιμαντέρ, που είχα παρακολουθήσει πριν αρκετό καιρό στο κρατικό κανάλι, σχετικά με την, ύστερα από πέντε δεκαετίες περίπου, ακόμα άλυτη υπόθεση δολοφονίας μιας Στάρλετ. Στην πραγματικότητα, η ταινία δε κατάφερε να γίνει ούτε καν ενδιαφέρουσα.

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Γιατί η ταινία ονομάζεται Μαύρη Ντάλια, αφού η κυρίως πλοκή έχει να κάνει με την προσωπική σχέση των δύο αστυνομικών και την φιλία που αναπτύσσουν, με αφορμή το ταλέντο στους στο μποξ, και που εξελίσσεται περαιτέρω εξαιτίας του ερωτά τους για την Κευ -Σκάρλετ Γιόχανσον-, πρώην ερωμένη ενός γκάνκστερ που αποφυλακίζεται. Παρεμπιπτόντως, η Σκάρλετ γιατί θεωρείτε το νέο αστέρι του Χολυγουντ… βλέπουν κάτι που δε βλέπω; Δε λέω, πολύ όμορφη, αλλά...

Και συνεχίζω. Σε καμία περίπτωση το έργο δεν ικανοποιεί το μύθο, που έχει δημιουργηθεί γύρω από την υπόθεση της Μαύρης Ντάλιας, την κατακρεούργηση μιας νεαρής, η οποία ντυνόταν αποκλειστικά στα μαύρα, λίγο μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, σε μια Αμερική όπου όλα τα όνειρα μπορούν να πραγματοποιηθούν, κυρίως για τα νεαρά, όμορφα κορίτσια. Η υπόθεση προκάλεσε σοκ και τρόμο στην κοινή γνώμη της εποχής και αυτό ο Ντε Πάλμα δεν καταφέρνει να το περάσει στο θεατή. Ήταν μια φρικιαστική δολοφονία, χωρίς δολοφόνο. Τα τελευταία 15 λεπτά καταφέρνει η ταινία να μας κρατήσει το ενδιαφέρον και να μας δώσει μια εκδοχή για το δολοφόνο, αλλά… λίγο αργά δεν νομίζετε;

Με λίγα λόγια, ήταν απλά μια ακόμη αμερικάνικη παραγωγή που δεν αξίζει τα επτά μας ευρώ και που απογοήτευσε τη πλειονότητα των θαυμαστών του Μπράιαν Ντε Πάλμα. Η μόνη ερμηνεία άξια επαίνου, ήταν αυτή της Χίλαρι Σουάνκ –Μαντλέν-, η όποια μας εξέπληξε ευχάριστα ακόμη μια φορά με το ταλέντο της στο να μεταμορφώνεται.

Άρωμα εκλογών έχει φέτος ο μήνας Οκτώβριος και σύμφωνα με προβλέψεις της Εθνικής Αστρολογικής Υπηρεσίας το πολιτικό θερμόμετρο αναμένεται να κυμανθεί σε υψηλά για την εποχή επίπεδα.

Τον προεκλογικό αγώνα των υποψηφίων ανά την επικράτεια συντονίζουν κοινωφελείς οργανώσεις, μη ρουσφετολογικού χαρακτήρα, με την επωνυμία «ΚΟΜΜΑΤΑ» ενώ το αδιάβλητο της ομαλής διεξαγωγής των εκλογών διασφαλίζει το Υπουργείο Εσωτερικών, Κομματικής Διοίκησης και Αποσάθρωσης. Την ευθύνη ελέγχου των πόρων χρηματοδότησης υποψηφίων δημάρχων και νομαρχών ανέλαβε επισήμως η Διακομματική Επιτροπή Αδιαφάνειας της Βουλής ενώ ο Σύνδεσμος Ελλήνων Νταβατζήδων εγγυήθηκε ίσες ευκαιρίες στη μίζα για όλους.

Στο μεγαλύτερο δήμο της χώρας επικρατέστερος φέρεται ο συνδυασμός «Φρου φρου και αρώματα» που σύμφωνα με τις τελευταίες μετρήσεις ξεπερνά κατά 30% τη δημοτική παράταξη «Σκάνδαλα τώρα».

Στην Υπερνομαρχία η υποψήφια Κόρη Τουμπαμπά, επικεφαλής του συνδυασμού «Μεγάλο Τίποτα» φέρεται να προηγείται οριακά των ανθυποψηφίων της με ισχυρό χαρτί το αναμφισβήτητα σπουδαίο έργο που συντελέστηκε την τελευταία τετραετία στο λεκανοπέδιο.

Αίσθηση προκαλεί εν τω μεταξύ η κάθοδος υποψηφίων δημάρχων και νομαρχών πλην των εκλεγμένων (!) στη Θεσσαλονίκη χωρίς ωστόσο να απειλούν με την παρουσία τους το εθνικό και πατριωτικό φρόνημα της πόλης. Με το σύνθημα «Είστε μαζόχες» υποδέχθηκε τους Θεσσαλονικείς σε κεντρική προεκλογική του εκδήλωση ο νυν δήμαρχος προτάσσοντας προγραμματικά την ολοκλήρωση των απαραίτητων έργων υποδομής ικανών να καταστήσουν την πόλη πρωτεύουσα του Φραπέ σε ολόκληρη τη ΝΑ Ευρώπη.

Έμφαση αναμένεται να δοθεί και στον πολιτισμό. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο φιλοθεάμον κοινό της συμπρωτεύουσας προκαλεί η απόφαση του Κρατικού Κουκλοθέατρου Βορείου Ελλάδος να ανεβάσει μετεκλογικά, για τέταρτη συνεχή χρονιά την ξεκαρδιστική επιθεώρηση «Ψωμιάδης και ξερό ψωμί». Η παράσταση μετά και την άνευ προηγουμένου επιτυχία του λαϊκού αριστουργήματος «O Καραγκιόζης Δήμαρχος» είναι βέβαιο πως θα ικανοποιήσει και τους πλέον απαιτητικούς λάτρεις του είδους! Η υπαίθρια σκηνή έχει ήδη στηθεί στη Μεγάλου Αλεξάνδρου ενώ η πρεμιέρα αναμένεται για την 28^η Οκτωβρίου.

Στον πρωταγωνιστικό ρόλο ξεχωριστή αναμένεται η ερμηνεία του ταλαντούχου Πανίκα ενώ το δημοφιλή showman, πολιτικό, τραγουδιστή μα πάνω απ’ όλα άνθρωπο πλαισιώνουν στη σκηνή η πολιτική και πολιτειακή ηγεσία του τόπου, κουμπάροι, αρχιερείς, πλήθος κομπάρσων και χορευτών. Τα κοστούμια επιμελείται το Γενικό Επιτελείο Στρατού ενώ η παρέλαση αρμάτων μάχης διεκδικεί σε πολυτέλεια και πρωτεία ακόμα και το καρναβάλι της Πάτρας…